ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα, 20 Νοεμβρίου 2024
Με αφορμή τη σημερινή συγκέντρωση διαμαρτυρίας για το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων στη Μεγαλόπολη και του ορυχείου της ΔΕΗ, ο Βουλευτής Αρκαδίας του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής κ. Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος απέστειλε επιστολή στον Δήμαρχο Μεγαλόπολης κ. Κώστα Μιχόπουλο, στους δημοτικούς συμβούλους αλλά και σε φορείς της περιοχής και τονίζει ότι συντάσσεται στο πλευρό των κατοίκων και των εργαζομένων που αισθάνονται απόγνωση καθώς η Κυβέρνηση αδυνατεί να παρουσιάσει ένα βιώσιμο σχέδιο για τη Μεγαλόπολη αλλά και τους εργαζόμενους στη Μονάδα 4.
Μαζί με την επιστολή ο κ. Κωνσταντινόπουλος απέστειλε ενημερωτικό σημείωμα με όλες τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει από το 2014 έως σήμερα για τη Μεγαλόπολη αλλά και την ολοκληρωμένη πρόταση που έχει καταθέσει το ΠΑΣΟΚ για τη μεταλιγνιτική εποχή.
Αναλυτικά η Επιστολή:
Κύριε Δήμαρχε,
Αγαπητοί συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,
Η σημερινή συγκέντρωση, δεν είναι απλά μια διαμαρτυρία, είναι η απόγνωση μιας πόλης, της Μεγαλόπολης, που αν μου επιτρέπεται η έκφραση βιώνει τον «αφανισμό» της.
Μια πόλη που τα προηγούμενα χρόνια ο καθένας και η καθεμιά έζησαν στο πετσί τους, την επιβάρυνση του περιβάλλοντος.
Λυπάμαι, που λόγω του πρόσφατου χειρουργείου μου δεν μπορώ να παραβρεθώ στη συγκέντρωση επιβίωσης της Μεγαλόπολης που θα σημάνει την υποβάθμιση της Αρκαδίας.
Δυστυχώς, η Δίκαιη Μετάβαση δεν είναι Δίκαιη και το έχω καταδείξει με τις Κοινοβουλευτικές μου πρωτοβουλίες όπως με τη δήθεν στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της περιοχής
Για το κλείσιμο της τηλεθέρμανσης και τα συμφέροντα του φυσικού αερίου που η Κυβέρνηση σταμάτησε τώρα εξαπατώντας την τοπική κοινωνία. Έχω καταθέσει επίκαιρη ερώτηση και αναμένω την απάντηση καθώς ο Υπουργός επέλεξε να μην απαντήσει στην ερώτησή μου, γιατί κλείνουν οι Μονάδες της Μεγαλόπολης πριν από τις μονάδες της Δυτικής Μακεδονίας.
Η Κυβέρνηση αδυνατεί να παρουσιάσει ένα βιώσιμο σχέδιο για την Μεγαλόπολη αλλά και τους εργαζόμενους στη Μονάδα 4.
Έχουμε καταθέσει ως ΠΑΣΟΚ μια βιώσιμη πρόταση για την περιοχή της Μεγαλόπολης. Είναι η ώρα να ενώσουμε όλοι δυνάμεις σε αυτό τον αγώνα που δεν αφορά μόνο την Μεγαλόπολη αλλά και όλη την Αρκαδία
Σας ευχαριστώ
Ακολουθούν σε ξεχωριστά αρχεία τα συνημμένα:
- Πρωτοβουλίες για Μεγαλόπολη
- Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ για τη μεταλιγνιτική εποχή
- Ενημερωτικό σημείωμα πρωτοβουλιών σχετικά με τη Μεγαλόπολη από 2014 έως σήμερα
Το 2014, κατά τη διάρκεια της θητείας του κ. Κωνσταντινόπουλου ως Υφυπουργού Ανάπτυξης, το έργο «Επιχορήγηση Τηλεθέρμανσης Μεγαλόπολης Α.Ε. ΟΤΑ για επέκταση δικτύου διανομής τηλεθέρμανσης Μεγαλόπολης (Β΄φάση)» ύψους 15.417.270 ευρώ είχε ενταχθεί στο εθνικό σκέλος του ΠΔΕ (ΣΑΕ075) ως πράξη δυνητική προς ένταξη σε ΕΠ του ΕΣΠΑ 2014-2020, καθώς αποτελεί έργο μεγάλης αναπτυξιακής, περιβαλλοντικής, κοινωνικής και οικονομικής σημασίας για την ευρύτερη περιοχή. Από τη στιγμή που η περιοχή θα περάσει στη μεταλιγνιτική εποχή, το έργο αυτό θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, ενώ παράλληλα θα γίνει πιο αποδοτική, οικονομικά και ενεργειακά, η λειτουργία ολόκληρου του συστήματος τηλεθέρμανσης Μεγαλόπολης, παρέχοντας στους καταναλωτές πρόσβαση σε φθηνότερη ενέργεια. Όμως, η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αποφάσισε να το απεντάξει από το ΠΔΕ το 2015, χωρίς να υπάρξει κανένας περαιτέρω σχεδιασμός για την υλοποίησή του.
Σημαντικές πρωτοβουλίες:
- 17 Δεκεμβρίου 2015 Επιστολές στο Δήμαρχο Μεγαλόπολης κ. Δ. Παπαδόπουλο και τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου κ. Π. Τατούλη στις.
- Ερωτήσεις προς τον τότε Υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης με Α.Π. 524/23.10.2015 και Α.Π. 2450/19.01.2016. Οι απαντήσεις του τότε Υπουργού καταδεικνύουν την αδιαφορία της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για το έργο αυτό, αλλά και την υποτίμηση της μεγάλης σημασίας του για τους κατοίκους της Μεγαλόπολης και για την ευρύτερη περιοχή.
- Στις 19 Δεκεμβρίου 2016, κατά τη συζήτηση σχετικής επίκαιρης ερώτησης του κ. Κωνσταντινόπουλου, ο Αν.Υπουργός Οικονομίας κ.Χαρίτσης δεσμεύθηκε πως στις αρχές του 2017, το έργο θα εντασσόταν στο Ε.Π. «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020», στο οποίο προβλέπεται η χρηματοδότηση για την υλοποίηση δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας μέσω του Άξονα Προτεραιότητας 10 και του θεματικού στόχου 4 και ειδικότερα της επενδυτικής προτεραιότητας 4g, και θα ξεκινούσε η υλοποίησή του.
- Ο κ. Κωνσταντινόπουλος επανήλθε στο θέμα με ερώτησή του στις 26 Μαΐου 2017, και επίκαιρη ερώτηση εκ νέου στις 13 Νοεμβρίου 2017, η οποία συζητήθηκε την 1η Δεκεμβρίου 2017. Κατά τη συζήτηση, ο Αν. Υπ. Οικονομίας κ. Χαρίτσης ανέφερε πως η Κυβέρνηση είχε ξεκινήσει τη διαδικασία αναθεώρησης των Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η διαδικασία θα ολοκληρωνόταν τον Φεβρουάριο του 2018 και η Κυβέρνηση περίμενε την έγκριση από τις υπηρεσίες της Κομισιόν επιπλέον κονδυλίων ύψους 1δις ευρώ για τα προγράμματα του ΕΣΠΑ. Ο κ. Χαρίτσης δεσμεύθηκε πως, αμέσως μετά από την έγκριση των κονδυλίων αυτών, επρόκειτο να αυξηθεί η χρηματοδότηση του σχετικού άξονα του ΥΜΕΠΕΡΑΑ, ώστε να ενταχθεί και η Μεγαλόπολη και να ξεκινήσει η υλοποίηση του έργου σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς.
- Στις 17 Απριλίου 2018, ο κ. Κωνσταντινόπουλος κατέθεσε εκ νέου ερώτηση για να ενημερωθεί για την πορεία υλοποίησης της παραπάνω κυβερνητικής δέσμευσης. Ο Υπουργός Ανάπτυξης δεν απάντησε στην ερώτηση, γι’ αυτό και ο κ. Κωνσταντινόπουλος τη μετέτρεψε σε επίκαιρη. Δυστυχώς όμως, ο Υπουργός δεν προσήλθε στη Βουλή για να απαντήσει.
- Στις 08 Ιουνίου 2018, ο Υπουργός Ανάπτυξης απάντησε στην Ερώτηση: «Στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα και εντός του 2ου εξάμηνου του 2018 η υπηρεσία μας θα προβεί στην έκδοση σχετικής πρόσκλησης υποβολής προτάσεων προς χρηματοδότηση, που θα αφορά αποκλειστικά νέα έργα, ώστε αυτές να αξιολογηθούν με σκοπό την ένταξή τους στο Πρόγραμμα ΥΜΕΠΕΡΑΑ προς χρηματοδότηση.»
- Στις 08 Οκτωβρίου 2018, ο κ. Κωνσταντινόπουλος κατέθεσε εκ νέου επίκαιρη ερώτηση για να ενημερωθεί για την πορεία υλοποίησης της παραπάνω υπουργικής δέσμευσης.
Παρ’ όλα αυτά, στις 27 Φεβρουαρίου, ο κ. Τσίπρας εξήγγειλε – πάλι! – από το βήμα του αναπτυξιακού συνεδρίου Πελοποννήσου στην Τρίπολη, το έργο β΄ φάσης επέκτασης δικτύου τηλεθέρμανσης Μεγαλόπολης. Ένα έργο που θα είχε πια παραδοθεί, αν είχε υλοποιηθεί ο αρχικός σχεδιασμός του 2014, ο κ. Τσίπρας έρχεται στην Τρίπολη και το ανακοινώνει ξανά, μετά από τρία χρόνια.
Στις 7/05/2020 ο κ. Κωνσταντινόπουλος κατέθεσε ερώτηση καθώς σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στις 29 Απριλίου τα πάντα άλλαξαν. Σταματάει η επέκταση του έργου της υλοποίησης της β’ φάσης της Μεγαλόπολης που είχε εγκριθεί και θα υπάρξει εγκατάσταση δικτύου φυσικού αερίου για τους υπόλοιπους κατοίκους και επιχειρήσεις για τις ανάγκες της θέρμανσης.
Στις 4 Ιουνίου 2020 ο κ. Κωνσταντινόπουλος συναντήθηκε στα γραφεία του Κινήματος Αλλαγής στη Χαριλάου Τρικούπη με τον Β. Κεγκέρογλου, Γραμματέα της Κ.Ο. του Κινήματος Αλλαγής, τον Γ. Αρβανιτίδη Τομεάρχη Ενέργειας της Κ.Ο., τον Χάρη Δούκα, Γραμματέα Ενέργειας, το Μόσχο Κορασίδη αν. Γραμματέα Περιβάλλοντος και τους Σ. Τσιριγώτη πρ. Δήμαρχο Μεγαλόπολης και επικεφαλής της παράταξης Δημοτική Ενότητα Ξανά Μαζί και Κ. Μιχόπουλο πρ. Δήμαρχο Γόρτυνος και επικεφαλής της δημοτικής παράταξης Νέα Αρχή ∙ καθώς και τους Δ. Γιώτη και Π. Κακαβά, υπαλλήλους της ΔΕΗ και Δημοτικούς συμβούλους Μεγαλόπολης.
Συζήτησαν τα φλέγοντα θέματα της τηλεθέρμανσης και του δικτύου φυσικού αερίου στη Μεγαλόπολη καθώς και τα ζητήματα που ανακύπτουν με την παύση της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων. Κατατέθηκαν προτάσεις και συμφωνήθηκε το Κίνημα Αλλαγής να αναδείξει όλα τα προβλήματα και να είναι αρωγός στις προσπάθειες των τοπικών φορέων.
Στις 22 Ιουνίου 2020 ο κ. Κωνσταντινόπουλος κατέθεσε επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή (α.π. 847/22.06.2020) στην οποία ερωτάται ο Υπουργός:
- Με βάση ποια μελέτη αποφασίσατε την διακοπή της Τηλεθέρμανσης στην πόλη της Μεγαλόπολης ;
- Εξετάσατε εναλλακτικά σενάρια και αν ναι, ποια ήταν αυτά και για ποιους λόγους τα απορρίψατε; Αν όχι για ποιους λόγους παραλείψατε να το κάνετε ;
- Στις 29 Ιουνίου 2020 συζητήθηκε η επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή από την οποία προέκυψαν τα εξής σημεία:
- Πρώτο θέμα είναι της λογικής: Νομίζω ότι είστε λογικός άνθρωπος. Υπάρχει μια υφιστάμενη δομή στη Μεγαλόπολη. Τη σταματάμε. Αυξάνουμε το κόστος στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις με το φυσικό αέριο φτιάχνοντας μια νέα μονάδα θερμότητας και δεν τη συνδέουμε την τηλεθέρμανση με την «Μονάδα 5», που θα λειτουργεί για τα επόμενα τριάντα χρόνια να μειώσουμε το κόστος.
- Δεύτερον θέμα είναι το περιβάλλον: Κατανοείτε ότι με την ξεχωριστή επί πλέον χρήση φυσικού αερίου για την θέρμανση είτε του λέβητα τηλεθέρμανσης είτε μελλοντικά με απ’ ευθείας χρήση φυσικού αερίου θα αυξηθεί πάρα πολύ η εκπομπή του διοξειδίου του άνθρακα.
- Τρίτο θέμα είναι η οικονομία: Εγώ σας δίνω, με βάση μελέτη, δύο αριθμούς. Στην υφιστάμενη υποδομή, δηλαδή αν πάμε στην «Μονάδα 5» και συνδέσουμε εκεί την τηλεθέρμανση, θα έχουμε κόστος θέρμανσης στα 45 ευρώ τη μεγαβατώρα. Αν πάμε με το φυσικό αέριο θα πάμε στα 90 με 100 ευρώ τη μεγαβατώρα και παραπάνω.
- Τα Ερωτήματα είναι ξεκάθαρα: Γιατί προκαλείτε όλη αυτή τη διαδικασία η οποία θα είναι αντιεπενδυτική; Γιατί κάποιοι ενώ θέλουμε χαμηλό κόστος ενεργειακό για να έρθουν κάποιοι στη μεταλιγνιτική εποχή στη Μεγαλόπολη να επενδύσουν, εμείς το αυξάνουμε. Και βεβαίως, για τους κατοίκους θα είναι μια πολύ δύσκολη στιγμή όταν θα καταβάλλουν το αυξημένο κόστος θέρμανσης από την κατάργηση της τηλεθέρμανσης.
- Εμείς έχουμε πρόταση για όλα αυτά, και σας προτείνουμε να τα κάνετε πράξη. Προτείνουμε τη δημιουργία Μονάδων Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης, τα γνωστά ΣΗΘΥΑ. Όχι μόνο θα λύσει το πρόβλημα της θέρμανσης, αλλά θα προσφέρει και δυνατότητα φθηνής ενέργειας που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στις επιχειρήσεις του μεταποιητικού και αγροδιατροφικού τομέα.
- Ερωτώ και πάλι κ. Χατζηδάκη – σε αυτά τα τρία επιχειρήματα η Κυβέρνηση τι λέει; Χρειάζεται μία μελέτη εάν η τηλεθέρμανση συμφέρει με φυσικό αέριο για τους πολίτες της Μεγαλόπολης ή είναι πιο συμφέρουσα για όλους να συνδεθεί με τη μονάδα 5 της ΔΕΗ. Σύμφωνα με τα στοιχεία η μεταβολή του τρόπου παροχής θέρμανσης στην υφιστάμενη υποδομή τηλεθέρμανσης με αέριο θα αυξήσει το κόστος από 45 ευρώ τη μεγαβατώρα σήμερα σε 90 με 100 ευρώ και αυτό θα ξεπεράσει τα 120 ευρώ όταν θα μετατραπεί το δίκτυο τηλεθέρμανσης σε δίκτυο παροχής φυσικού αερίου.
Στην συνέχεια ο υπουργός κ. Χατζηδάκης ανάμεσα σε άλλα στην απάντησή του είπε ότι η μη συνεχής λειτουργία της σύγχρονης «μονάδας 5» φυσικού αερίου στο μέλλον ενδέχεται να δημιουργεί προβλήματα στην τηλεθέρμανση και για αυτό επιλέγεται το δίκτυο φυσικού αερίου.
- Το ότι δεν θα δουλεύει όλον το χρόνο η μονάδα 5, δεν το έχω ξανακούσει. Είμαι ειλικρινής. Είναι η πρώτη φορά που είναι στον διάλογο και πραγματικά θα το ψάξω. Αν, όμως, δεν λειτουργεί, θα έχουμε άλλα θέματα, γιατί στη Μεγαλόπολη θα υπάρχει μόνο η πέμπτη μονάδα. Νομίζω ότι κάνετε διασύνδεση με την Κρήτη. Δηλαδή το καλώδιο που θα έρχεται και θα γίνει η διασύνδεση Κρήτη-Πελοπόννησος θα βγάζει εκτός τη μονάδα; Σας λέω ότι δεν είμαι ειδικός, αλλά μου φαίνεται αντιφατικό.
- Από τον τρόπο λειτουργίας αγοράς και ΑΔΜΗΕ το ενδεχόμενο αυτό είναι θεωρητικά υπαρκτό όμως η 5η μονάδα είναι φυσικού αερίου, νέας τεχνολογίας και παίζει ρόλο στην ευστάθεια του συστήματος άρα η πιθανότητα να βγαίνει εκτός λειτουργίας είναι πολύ μικρή. Θεωρώ την απάντηση ως πρόσχημα –πρόφαση. Μπορεί η τηλεθέρμανση να λειτουργεί συνδεδεμένη με την 5η μονάδα και για τα ενδεχόμενα μικρά διαστήματα που θα είναι εκτός λειτουργίας να χρησιμοποιείται το φυσικό αέριο για την θέρμανση του κεντρικού λέβητα. Αυτό επιβάλει η λογική, η φροντίδα για το περιβάλλον και η οικονομία.
Τα μέτρα που αποφασίζονται πρέπει να ωφελούν την χώρα και τους πολλούς και όχι τον ένα. Εδώ υπάρχει ένα θέμα που θα σας το πω. Εδώ θα έλθει ιδιωτικός πάροχος φυσικού αερίου που θα φτιάξει όλα αυτά τα πράγματα. Πρέπει να δούμε: Συμφέρει και την Κυβέρνηση να επενδύσει τα λεφτά της στο γενικό σύνολο ή σε έναν ιδιώτη;
Στις 10 Ιουλίου 2020 (α.π. 904/ 6-07-2020) συζητήθηκε στη Βουλή ακόμη μία ερώτηση που κατέθεσε ο κ. Κωνσταντινόπουλος στην οποία αναφέρεται ότι
“Το αξιοπερίεργο είναι ότι ενώ αντικείμενο του μνημονίου είναι το δίκτυο φυσικού αερίου στη Μεγαλόπολη αυτό στηρίζει την βιωσιμότητά του στην κατάργηση της σημερινής τηλεθέρμανσης. Ο τρόπος όμως προμήθειας φυσικού αερίου –CNG, μεταφοράς και διανομής του έχει σημαντικά επί πλέον κόστη που θα μεταφερθούν στους καταναλωτές. Το μνημόνιο ανεξήγητα είναι πρωθύστερο των πραγματικών γεγονότων αφού ιδιώτης δεν έχει άδεια δικτύου διανομής και γεννάται το απλό και φυσιολογικό ερώτημα γιατί δεν αναζήτησαν προσφορές με ανοικτή ανταγωνιστική διαδικασία από φορείς διανομής με δίκτυα φυσικού αερίου (π.χ ΕΔΑ Αττικής, ΕΔΑ – Θες, ΔΕΔΑ). Η έλλειψη του ανταγωνισμού με το καλημέρα ανησυχεί περισσότερο τους κατοίκους και τις υπηρεσίες διότι αυτό αύριο θα μεταφραστεί σε αυξημένο κόστος.
Όσον αφορά την συνεχή λειτουργία της σύγχρονης μονάδας 5 στη Μεγαλόπολη που χρησιμοποιήθηκε ως δικαιολογία πρόσχημα κατά την γνώμη μας, τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ δείχνουν ότι η λειτουργία της είναι συνεχής λόγω της τεχνολογία της και την συμβολή της στην ευστάθεια του συστήματος. Ως εκ τούτου η σύνδεση της τηλεθέρμανσης με την μονάδα 5 είναι τεχνικά και λειτουργικά η καλύτερη λύση”.
Ύστερα από τη συζήτηση της ερώτησης ο Βουλευτής έστειλε το παρακάτω δελτίο τύπου:
Βασικά σημεία της ομιλίας:
- Κύριε Υπουργέ σύμφωνα με τη μελέτη που έχουμε κάνει και παρουσιάσει, το κόστος θέρμανσης με φυσικό αέριο θα αυξηθεί κατά 200% γεγονός που θα επιβαρύνει οικονομικά τους κατοίκους και τις επιχειρήσεις της Μεγαλόπολης.
- Υπάρχει όμως ένα μνημόνιο συνεργασίας Κυβέρνησης, Δήμου, και ιδιωτικής εταιρείας για τη διαχείριση του δικτύου φυσικού αερίου χωρίς μάλιστα να έχει γίνει διαγωνιστική διαδικασία. Αυτό έχει γίνει με προτροπή της Κυβέρνησης και μάλιστα η ιδιωτική αυτή εταιρεία καταθέτει αίτηση να λάβει άδεια διανομής μια ημέρα μετά την υπογραφή του μνημονίου. Με λίγα λόγια, με την ευλογία της Κυβέρνησης, ο Δήμαρχος και ο ιδιώτης αποφασίζουν χωρίς να αντιδρά ο ΣΥΡΙΖΑ διότι ο επιχειρηματίας είναι φιλικός προς όλους αυτούς και εσείς ως Υπουργείο προσυπογράφετε για μια εταιρεία που δεν έχει άδεια και καταθέτει αίτηση για διανομή στη ΡΑΕ μια μέρα μετά την προηγούμενη ερώτησή μου.
- Εμείς το Κίνημα Αλλαγής, θα απευθυνθούμε άμεσα στον αρμόδιο Επίτροπο, την Επιτροπή Ανταγωνισμού και στη Δικαιοσύνη αν χρειαστεί. Θα υπερασπιστούμε με όλα τα μέσα τους πολίτες της Μεγαλόπολης που μετά από τόσα χρόνια στήριξαν με τη ζωή τους το να έχει ενέργεια όλη η χώρα και έρχεστε σήμερα εσείς να υιοθετείτε αυτό το μνημόνιο πριν καν πάρετε απόφαση. Να είστε βέβαιος κύριε Υπουργέ ότι θα επανέλθω και ότι θα είμαστε εδώ να συζητάμε για τη Μεγαλόπολη και την άλλη εβδομάδα μέχρι να καταλάβουν όλοι ότι αυτή η διαδικασία που γίνεται και η οποία θα αυξήσει το κόστος θέρμανσης για τη Μεγαλόπολη, γίνεται με τη γνώση όλων των παραγόντων και έχει ονοματεπώνυμο.
- Σας ζητώ Υπουργέ να σταματήσετε αυτή τη διαδικασία. Θα έχει μεγάλο κόστος και εάν συνεχίσετε θα το βρείτε μπροστά σας. Υπάρχουν αδιαφανείς διαδικασίες. Μην το κάνετε κύριε Υπουργέ. Μην το επιτρέψετε, προκηρύξτε διαγωνιστική διαδικασία. Είμαι σίγουρος ότι θα το σκεφτείτε κι ακόμη κι αν δεν ανταποκριθούν οι ιδιώτες, τουλάχιστον η διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί με διαφανείς διαδικασίες όπως αρμόζει σε μια δημοκρατικά ευνομούμενη χώρα.
Στις 16 Ιουλίου 2020 ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος μαζί με τον Β. Κεγκέρογλου εξέδωσαν ανακοίνωση ως δελτίο τύπου σύμφωνα με την οποία προκύπτουν τα εξής ερωτήματα:
- Πώς χορηγείται η άδεια σε εταιρεία για την κατασκευή και διανομή δικτύου φυσικού αερίου χωρίς διαγωνιστική διαδικασία όταν το έργο του δικτύου που θα κατασκευαστεί θα τύχει στήριξης από το ΕΣΠΑ;
- Πώς την ώρα που η Κυβέρνηση κόπτεται για την είσπραξη εσόδων αφήνει να απομειώνεται η αξία της ΔΕΠΑ -Υποδομών που θα ιδιωτικοποιηθεί, δηλαδή να αποσύρεται χωρίς ένσταση από το έργο της Τρίπολης η εταιρεία ΔΕΔΑ μέτοχος στην οποία είναι η ΔΕΠΑ, όταν μάλιστα έχει υποβάλει σχετικό φάκελο για ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ;
- Πώς δικαιολογείται η Περιφέρεια Πελοποννήσου να προεξοφλεί την χρηματοδότηση μέσω του τοπικού ΠΕΠ (πόροι του ΕΣΠΑ) το μελλοντικό έργο του δικτύου φυσικού αερίου στη Μεγαλόπολη με μοναδικό επιχείρημα την υπογραφή μνημονίου με ιδιώτη που δεν έχει καν λάβει άδεια από την ΡΑΕ καταργώντας την ίδια στιγμή το έργο της τηλεθέρμανσης.
- Πώς είναι δυνατόν να δίνεται άδεια κατασκευής έργων δικτύων κόστους εκατομμυρίων ευρώ με απλή προσκόμιση εγγυητικής μόλις 600.000 ευρώ, από εταιρείες που δεν διαθέτουν τέτοια κεφαλαιοποίηση, αλλά θεωρούν ισχυρό τους κεφάλαιο τις γνωριμίες τους χθες με τον ΣΥΡΙΖΑ και σήμερα με την ΝΔ, με σοβαρό κίνδυνο αυτά τα έργα να μην γίνουν ποτέ και οι πολίτες να περιμένουν στην αναμονή;
Στις 22 Ιουλίου 2020 ο κ. Κωνσταντινόπουλος επανέρχεται με ερώτησή του στη Βουλή (α.π. 8422/22.07.2020) διότι ενώ οι αρμόδιοι υπουργοί δεσμεύονταν στη Βουλή για την συνέχιση της διαδικασίας υλοποίησης και των δυο έργων μέσω του ΕΣΠΑ – ξαφνικά όλα εγκαταλείφθηκαν το έργο της ΔΕΔΑ απεντάχθηκε και η τηλεθέρμανση Μεγαλόπολης καταργείται και θα εγκατασταθεί δίκτυο φυσικού αερίου. Η κατάργηση της τηλεθέρμανσης έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την πολιτική που επικαλείται η κυβέρνηση, για ανταποδοτικά οφέλη στους κατοίκους της Μεγαλόπολης την μεταλιγνιτική εποχή, αφού το κόστος της θέρμανσης θα αυξηθεί κατά 200% σε σχέση με το σημερινό της τηλεθέρμανσης. Αυτά συνέπεσαν με την παρουσίαση ενός μνημονίου με την συμμετοχή της Περιφέρειας Πελοποννήσου και την εμφάνιση νέου ιδιώτη και στα δύο έργα με την υπόσχεση – μελλοντική δέσμευση της Περιφέρειας για ένταξη και χρηματοδότηση των έργων στο ΕΣΠΑ χωρίς διαγωνιστική διαδικασία για την ανάδειξη αναδόχου.
Στις 6 Αυγούστου 2020 ο Οδ. Κωμνσταντινόπουλος καταθέτει νέα ερώτηση στη Βουλή (α.π. 8775/06.08.2020) με την οποία ρωτά τον Υπουργό αν μετά από τη συζήτηση όπου προκύπτει έλλειψη επιχειρημάτων σε περιβαλλοντικό, τεχνικό και οικονομικό επίπεδο εξακολουθεί η Κυβέρνηση να επιμένει στην κατάργηση της τηλεθέρμανσης ή θα ακολουθήσει την λογική και θα επανεντάξει το έργο στο ΕΣΠΑ για να υλοποιηθεί
Στις 29 Μαρτίου 2021 καταθέτει νέα ερώτηση στη Βουλή:
ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς: Τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κ. Σκρέκα
Θέμα: Τηλεθέρμανση Μεγαλόπολης
Κύριε Υπουργέ,
Πρόσφατα είδαν το φως της δημοσιότητας στοιχεία τα όποια δικαιώνουν την έντονη ανησυχία μας για τους λανθασμένους χειρισμούς τα τελευταία χρόνια για το έργο της Τηλεθέρμανσης Μεγαλόπολης καθώς επίσης και την έντονη αγωνία των κατοίκων και επιχειρήσεων της περιοχής ότι τα πράγματα θα εξελιχθούν ακόμη χειρότερα.
Η λανθασμένη επιλογή της Κυβέρνησης για απένταξη του εγκεκριμένου έργου της επέκτασης της τηλεθέρμανσης από το ΕΣΠΑ 2014-2020 και η αντικατάσταση του με δίκτυο φυσικού αερίου φαίνεται τώρα ότι επρόκειτο για σχέδιο στο κενό. Η μόνη προτεραιότητα ήταν και παραμένει η εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων σε αυτή την κοστοβόρα για τους πολίτες απόφαση. Τα πολλά προσχηματικά σενάρια που επιστρατεύτηκαν για να δικαιολογήσουν αυτή την απόφαση αυτή την στιγμή είναι σε πλήρες αδιέξοδο και συγκεκριμένα:
Στην δημοσίευση των πεπραγμένων της Συντονικής Επιτροπής του «Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης» για το 2020 αναφέρονται τα εξής δύο ασύμβατα πράγματα μεταξύ τους για την συνέχεια του έργου της Τηλεθέρμανσης Μεγαλόπολης α) την ανάπτυξη δικτύου φυσικού αερίου μέσης και χαμηλής πίεσης σε όλη την πόλη έως τις 30.09.2022, τόσο για την κάλυψη των αναγκών των κτιρίων που συνδέονται με το υφιστάμενο δίκτυο Τ/Θ .. το έργο αναμένεται να ενταχθεί σε Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ 2014-2020 β) Οι υποδομές φυσικού αερίου (Φ/Α) δεν θα είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση στο πλαίσιο του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης 2021-2027, είναι όμως επιλέξιμες, όπως και τα έργα Τ/Θ,». Δηλαδή το έργο της Τ/Θ βαφτίζεται ως έργο Φυσικού Αερίου. Αυτά είναι σε συνέχεια επίσης της αντιφατικής πρόβλεψης στο σχέδιο Δίκαιης Μετάβασης ότι με την επέκταση της Τ/Θ στην Δυτική Μακεδονία έχουμε μείωση του κόστους θέρμανσης ενώ στην Μεγαλόπολη όχι. Τα πράγματα έγιναν ακόμη πιο περίπλοκα αφού γνωστοποιήθηκε ότι «υπό αίρεση βρίσκονται οι δράσεις για τις τηλεθερμάνσεις στις λιγνιτικές περιοχές Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης που έχουν συνδεθεί με το φυσικό αέριο.» από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Με βάση τα παραπάνω ερωτάται ο αρμόδιος υπουργός:
- Ποιος είναι τελικά ο πραγματικός σχεδιασμός για την υλοποίηση του έργου της Τηλεθέρμανσης στην πόλη της Μεγαλόπολης ;
- Εξετάσατε εναλλακτικά σενάρια υλοποίησης όπως το έργο που απεντάξατε από το ΕΣΠΑ, ώστε να αποφευχθεί η υπερβολική επιβάρυνση των κατοίκων της περιοχής ;
Ύστερα από τη συζήτηση της επίκαιρης βγήκε το παρακάτω δελτίο τύπου:
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα, 5 Απριλίου 2021
Ή με λιγνίτη ή με εργολάβο;
Ο εργολάβος έφτιαξε μνημόνιο συνεργασίας με το Δήμο Μεγαλόπολης πριν η ΡΑΕ να δώσει την άδεια για τη λειτουργία
Συζητήθηκε σήμερα στη Βουλή η επίκαιρη ερώτηση που είχα καταθέσει για την τηλεθέρμανση Μεγαλόπολης. Στην ερώτηση μου ρωτούσα τον Υπουργό ποιος είναι τελικά ο πραγματικός σχεδιασμός για την υλοποίηση του έργου της Τηλεθέρμανσης στην πόλη της Μεγαλόπολης καθώς και εάν η Κυβέρνηση εξετάζει εναλλακτικά σενάρια υλοποίησης όπως το έργο που απεντάχθηκε από το ΕΣΠΑ, ώστε να αποφευχθεί η υπερβολική επιβάρυνση των κατοίκων της περιοχής.
Βασικά σημεία της ομιλίας:
- Κύριε Υπουργέ αφού ενδιαφέρεστε για τη βιοπικοιλότητα θα γνωρίζετε στην Κυβέρνηση, τι συμβαίνει στη Μεγαλόπολη με την τηλεθέρμανση και το φυσικό αέριο. Στις 26 Σεπτεμβρίου το 2019 και στις 15 Δεκεμβρίου του 2019 σε επίκαιρες ερωτήσεις που είχα καταθέσει μου απαντήσατε ως Κυβέρνηση ότι το έργο θα προχωρήσει σύντομα, αλλά τελικά το έργο το απεντάξατε
- Ο κ. Μουσουρούλης αναφέρει ότι το φυσικό αέριο θα αυξήσει το κόστος για την τηλεθέρμανση κατά 50 ευρώ. Εγώ σας λέω θα είναι παραπάνω
- Σας προτείνουμε μια λύση με την 5η μονάδα φυσικού αερίου όμως εσείς δεν την δέχεστε και επιμένετε να προχωρήσουμε σε φυσικό αέριο με έργο που θα το αναλάβει ιδιώτης και μάλιστα αναλαμβάνει το έργο ένας ιδιώτης πριν του δώσει την άδεια/έγκριση η ΡΑΕ για τη λειτουργία
- Η κομισιόν δεν αναγνωρίζει το φυσικό αέριο ως καθαρό καύσιμο
- Σας προτείναμε την δημιουργία συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας υψηλής απόδοσης και δεν το αποδεχθήκατε γιατί υπάρχει ένας εργολάβος τον οποίο πρέπει να του δώσετε το έργο. Ο εργολάβος έφτιαξε μνημόνιο συνεργασίας με το Δήμο Μεγαλόπολης πριν η ΡΑΕ να δώσει την άδεια. Αυτό δεν έχει ξαναγίνει ποτέ.
- Αναρωτιέμαι τι σας εμπόδιζε να κάνουμε ΣΥΘΥΑ ώστε να μη χάσουμε τα 35.000.000 ευρώ και να μην επιβαρυνθεί και ο πολίτης.
- Την ίδια στιγμή ο κ. Νίκας αναφέρει ότι αν μπει ιδιώτης δεν πρόκειται να δώσει χρήματα από το ΕΣΠΑ
- Πραγματικά κύριε Υπουργέ δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να προχωρήσουμε οπωσδήποτε ή με το λιγνίτη ή με τον εργολάβο. Εσείς θα βαφτίσετε τώρα το δίκτυο φυσικού αερίου ως τηλεθέρμανση; Μην ξεχνάμε ότι υπάρχει και τέλος σύνδεσης δικτύου 640 ευρώ
- Βοηθήστε ουσιαστικά κύριε Υπουργέ ώστε να μην χάσουμε τόσα χρήματα, ενώ μπορούν να υπάρξουν άλλες διαδικασίες. Να βρεθεί μια λύση που θα είναι προς όφελος των πολιτών, του περιβάλλοντος και της κοινωνίας
Στις 3/5/2022 κατατέθηκε η επίκαιρη ερώτηση «Κατάργηση της Τηλεθέρμανσης Μεγαλόπολης επιφέρει επιβάρυνση του κόστους θέρμανσης κατά 500%» με αρ. πρωτ. 633/3.5.2022
ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς: Τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κώστα Σκρέκα
Θέμα: Κατάργηση της Τηλεθέρμανσης Μεγαλόπολης επιφέρει επιβάρυνση του κόστους θέρμανσης κατά 500% .
Κύριε Υπουργέ,
Η ενεργειακή κρίση που προέκυψε από το καλοκαίρι του 2021, έχει αναδείξει το τραγικό λάθος της απόφασης της κατάργησης του δικτύου της Τηλεθέρμανσης της Μεγαλόπολης και επιβεβαιώνει τις αλλοπρόσαλλες αποφάσεις και τον κακό σχεδιασμό της κυβέρνησης της ΝΔ. Ο σχεδιασμός αυτός όμως δεν είναι κακός μόνο για το περιβάλλον αλλά αποδεικνύει και την αδιαφορία της κυβέρνησης για τις αρνητικές επιπτώσεις στους πολλούς δηλαδή τους κατοίκους και τις επιχειρήσεις της Μεγαλόπολης. Κατά τις επανειλημμένες Επίκαιρες Ερωτήσεις μου στη Βουλή είχα αποδείξει, ότι αυτή σας η αντιπεριβαλλοντική και αντιοικονομική απόφαση της κατάργησης του δικτύου της τηλεθέρμανσης και αντικατάστασης του από δίκτυο φυσικου αερίου θα έπληττε ακόμη περισσότερο τους δοκιμαζόμενους κατοίκους και επιχειρήσεις της Μεγαλόπολης απο την βίαιη και απρογραμμάτιστη απολιγνιτοποίηση. Αυτο γιατί τότε (2020) με τιμή φυσικού αερίου 45 ευρώ η MWH στην χονδρική αγορά, το κόστος της θέρμανσης με φυσικό αέριο θα διαμορφωνόταν στα 90 με 120 ευρώ η MWH (αύξηση 200%). Σήμερα που η μέση τιμή στην χονδρική αγορά του φυσικού αερίου έχει διαμορφωθεί στα 227 ευρώ η MWH, προκύπτει ότι το κόστος θέρμανσης για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις της Μεγαλόπολης θα διαμορφωθεί γύρω στα 270 -300 ευρώ η MWH (αύξηση δηλαδή 500%.).
Μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί καμία εξήγηση για το πώς ενώ στις 19 Δεκεμβριου 2019 δόθηκε η διαβεβαίωση στη Βουλή έγινε η ένταξη του Έργου «Επέκταση Δικτύου Τηλεθέρμανσης Μεγαλόπολης – Β΄ Φάση» στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Υ.ΜΕ.ΠΕΡ.Α.Α. του ΕΣΠΑ 2014-2020, με συνολικό προϋπολογισμό 10.267.872,00 € και στις 20 Μαΐου 2020 απεντάχθηκε και προκρίθηκε με αδιαφανείς διαδικασίες η απένταξη του και η προώθηση δικτύου φυσικου αερίου. Επίσης δεν έχει δοθεί καμία πειστική απάντηση παρά τα εμπεριστατωμένα στοιχεία που καταθέσαμε γιατί απορρίφθηκε η τεχνικά και λειτουργικά η καλύτερη λύση, αυτής της σύνδεσης της τηλεθέρμανσης που λειτουργεί με την σύγχρονη μονάδα 5 παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος με φυσικό αέριο, ενώ κάτι τέτοιο θα συνεχίσει να γίνεται στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Όμως το λάθος της κατάργησης της τηλεθέρμανσης δεν μπορεί να αντικατασταθεί από ένα μεγαλύτερο αυτό της δημιουργίας μονοπωλίου στην παροχή φυσικού αερίου για θέρμανση στη Μεγαλόπολη.Τα εργοστάσια παραγωγής ρεύματος με λιγνίτη έκλεισαν απρογραμμάτιστα στη Μεγαλόπολη και τίποτα εναλλακτικό δεν έχει προωθηθεί για την οικονομία της περιοχής. Το πρόβλημα της ακριβής ενέργειας δεν είναι παροδικό
Κατόπιν των ανωτέρω ερωτάται ο κ. Υπουργός:
- Ποια είναι τα μέτρα που θα λάβει η κυβέρνηση για να αποφευχθεί αυτή η επαχθής εξέλιξη στο κόστος θέρμανσης των κατοίκων και των επιχειρήσεων της Μεγαλόπολης;
- Μπορεί να υπάρξει ένα γενναίο πιλοτικό πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας για τις κατοικίες και τις επιχειρήσεις που θα συνδυάζεται με την ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας από Φωτοβολταϊκά και χρήση αντλιών θερμότητας
Μετά τη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης απεστάλη το παρακάτω δελτίο τύπου:
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα, 9 Μαΐου 2022
Τηλεθέρμανση Μεγαλόπολης – Η κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει ότι θα δίνουμε ευκαιρίες είτε στους πολίτες είτε στους εργολάβους
Βασικά σημεία της ομιλίας μου στη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης που κατέθεσα για την τηλεθέρμανση Μεγαλόπολης
Εδώ και πολύ καιρό λέμε στην κυβέρνηση ότι προσπαθεί να βάλει το φυσικό αέριο στη Μεγαλόπολη με όρους αντί-περιβαλλοντικούς και αντι-οικονομικούς. Στη Μεγαλόπολη υπάρχει τηλεθέρμανση! Όμως, όπως ανέφερε και ο περιφερειάρχης κ. Νίκας, η Κυβέρνηση επέλεξε να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα.
Το 2020 με τιμή φυσικού αερίου 45€ τη μεγαβατώρα στη χονδρική αγορά, το κόστος ήταν γύρω στα 90-120€. Σήμερα με 227€ τη μεγαβατώρα, έχουμε αύξηση 500%, δηλαδή στα 270-300€. Πώς να αντέξουν οι κάτοικοι;
Εμείς προτείναμε να συνδεθεί η τηλεθέρμανση με την Πέμπτη -νέα- μονάδα. Όμως η Κυβέρνηση διαλύει ένα έργο 30 εκ. και φέρνει ένα άλλο έργο με έναν εργολάβο αναμένοντας να γίνει σύνδεση αποκλειστικά με φυσικό αέριο. Με ένα μεταβατικό καύσιμο σε μία περιοχή η οποία θα καταστραφεί διότι δεν θα μπορεί καμιά επιχείρηση να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει με τέτοιο κόστος. Όλα αυτά γίνονται διότι πρέπει ένας εργολάβος να πάρει τη δουλειά! Θέλω να μάθω εάν η κυβέρνηση το έχει μετανιώσει και εάν πρόκειται να αλλάξει τις συνθήκες όσο είναι ακόμη νωρίς. Να προχωρήσουμε με τηλεθέρμανση από την πέμπτη μονάδα, ώστε να επιβιώσουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις.
Πώς γίνεται να δεχτούμε ότι η περιοχή θα έχει ένα καύσιμο που θα είναι 500% επάνω η τιμή του και ο εργολάβος θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ και θα χαθούν μάλιστα 15εκ από το πρώτο πρόγραμμα και άλλα 18 από το νέο πρόγραμμα; Δώσαμε τόσα εκατομμύρια για την τηλεθέρμανση. Σκάψαμε όλη τη Μεγαλόπολη. Δίνουμε άλλα τόσα εκατομμύρια να τη σκάψουμε ξανά. Θεωρείτε ότι θα χρησιμοποιήσει κανείς το φυσικό αέριο με αυτές τις τιμές; Δεν μπορώ να κατανοήσω την επιμονή της κυβέρνησης σε αυτό το έργο. Λέμε ότι υπάρχει λύση με τη λειτουργία της πέμπτης μονάδας και ότι αυτή η μονάδα μόνο 15 μέρες το χρόνο θα κλείνει.
Όταν ακόμη και ο περιφερειάρχης καταγγέλλει αυτό το έργο, θα πρέπει έστω και τώρα να ελέγξουμε αν αυτό το έργο χρειάζεται στην περιοχή. Να μην υπονομεύσουμε την ανάπτυξη της περιοχής. Ποια οικογένεια, ποια επιχείρηση θα μπορέσει να επιβιώσει με φυσικό αέριο στη Μεγαλοπολη;
Προτείναμε να γίνει ΣΗΘΥΑ. Έκανε πρόταση ο τομέας μας. Να βοηθήσουμε την κυβέρνηση και την περιοχή ώστε να μην χαθούν τα χρήματα. Να μην φύγουν και οι τελευταίοι κάτοικοι σε μια περιοχή που έχουν χαθεί τόσες θέσεις εργασίας. Ούτε σε αυτό ανταποκρίθηκε η κυβέρνηση.
Η κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει ότι είτε θα δίνουμε ευκαιρίες στους εργολάβους, είτε στους πολίτες
22 Ιουνίου 2022 Επίκαιρη Ερώτηση
ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κ. Σκρέκα
Θέμα: Ποια είναι τα μέτρα πολιτικής για να ανταπεξέλθει η χώρα στην διαφαινόμενη έλλειψη φυσικού αερίου και ποια θα είναι η χρήση των λιγνιτικών μονάδων της Μεγαλόπολης.
Η κατάσταση στην αγορά φυσικού αερίου χειροτερεύει κάθε ημέρα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη χώρα μας. Το πρόβλημα δημιουργούν οι ανεξέλεγκτες τιμές, η έλλειψη αποθεμάτων και η αβεβαιότητα για την εξασφάλιση των αναγκαίων ποσοτήτων για χρήση από την οικονομία και ειδικά για την παραγωγή ενέργειας. Για το τελευταίο η χώρα μας έχει ένα ακόμη επιπλέον πρόβλημα λόγω της υψηλής συμμετοχής του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Τα μηνύματα από τις αγορές σε όλο τον κόσμο προδίδουν ότι επέρχεται οξεία έλλειψη φυσικού αερίου, λόγω της υψηλής εξάρτησης προμήθειας του από τη Ρωσία. Στην Ευρώπη οι μεγαλύτεροι αγοραστές ρωσικού φυσικού αερίου αναζητούν εναλλακτικές λύσεις για την παραγωγή ενέργειας προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις μειωμένες ροές φυσικού αερίου που απειλούν με ενεργειακή κρίση. Χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Αυστρία, η Ολλανδία ανακοίνωσαν ήδη ότι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής καύσης άνθρακα θα μπορούσαν να βοηθήσουν να ξεπεραστεί η κρίση που οδήγησε τις τιμές του φυσικού αερίου στα ύψη τη στιγμή που όλες οι οικονομίες μαστίζονται υψηλό πληθωρισμό. Συγκεκριμένα, Ολλανδία και Γερμανία ανακοίνωσαν την άρση των περιορισμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα ώστε να αντισταθμίσουν τις μειωμένες ροές των προμηθειών φυσικού αερίου. Οι Ευρώπη φαίνεται να πισωγυρίζει αναγκαστικά αφού η Ολλανδία και η Γερμανία άρουν το ανώτατο όριο του 35% στην παραγωγή των λιγνιτικών μονάδων. Στη χώρα μας το πρόωρο σταμάτημα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τις λιγνιτικές μονάδες και η υποκατάσταση από φυσικό αέριο αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες της αυξημένων τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και της αισχροκέρδειας που την συνοδεύει. Παράλληλα οι ενεργειακές περιοχές όπως η Μεγαλόπολη Αρκαδίας μαστίζονται από ανεργία και οικονομική υποβάθμιση χωρίς να έχει προχωρήσει κανένα από τα μέτρα της δίκαιης μετάβασης.
Κατόπιν των ανωτέρω ερωτάσθε:
1)Ποια είναι η πολιτική που αναμένεται να ακολουθήσει η Ελλάδα για να ανταπεξέλθει στην κρίση, να αποφύγει τις ελλείψεις σε ηλεκτρική ενέργεια ώστε να προετοιμαστεί για τον χειμώνα που έρχεται ;
2) Θα αξιοποιήσετε τις λιγνιτικές μονάδες που ήδη υπάρχουν στη Μεγαλόπολη Αρκαδίας και έχουν κλείσει για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με χαμηλότερο και σταθερό κόστος;
4 Ιουλίου 2022 – Aπό τη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης προέκυψε το παρακάτω δελτίο τύπου:
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα, 4 Ιουλίου 2022
Η Ελλάδα πώς θα ανταπεξέλθει στην κρίση με το φυσικό αέριο; Θα αξιοποιηθούν περισσότερες λιγνιτικές μονάδες στη Μεγαλόπολη Αρκαδίας;
Βασικά σημεία από τη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης που κατέθεσα στη Βουλή:
- Αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη, χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Αυστρία ανακοίνωσαν ότι οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγικής καύσης άνθρακα θα μπορούσαν να βοηθήσουν να ξεπεραστεί η κρίση που οδήγησε τις τιμές του φυσικού αερίου στα ύψη τη στιγμή που όλες οι οικονομίες μαστίζονται από υψηλό πληθωρισμό. Η Γερμανία και η Ολλανδία ανακοίνωσαν την άρση των περιορισμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα ώστε να αντισταθμιστούν οι μειωμένες ροές των προμηθειών του φυσικού αερίου. Οι δύο χώρες άρουν το ανώτατο όριο του 35% στην παραγωγή των λιγνιτικών μονάδων. Στην Ελλάδα, στο βόρειο πεδίο λειτουργούν 4 από τις 6 μονάδες. Στο Νότιο πεδίο η μία από τις 2. Η μονάδα 3 είναι σε βλάβη και δε βρίσκεται σε λειτουργία. Η Ελλάδα πώς θα ανταπεξέλθει στην κρίση με το φυσικό αέριο που όλοι λένε ότι έρχεται; Θα αξιοποιηθούν περισσότερες λιγνιτικές μονάδες στη Μεγαλόπολη Αρκαδίας ώστε να μπορέσουμε να έχουμε επάρκεια ενέργειας και σταθερό κόστος;
- Η επιδότηση που έδωσε η Κυβέρνηση βοήθησε ελάχιστα τους καταναλωτές και περισσότερο τους ηλεκτροπαραγωγούς. Η τροπολογία που φέρνει η Κυβέρνηση είναι ίδια με του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν έχει πλαφόν στη λιανική τιμή ενέργειας, αλλά στη χονδρική.
- Για τη Ρεβυθούσα θα πρέπει να ευχαριστείτε το ΠΑΣΟΚ και τον Πεπονή για τη διορατικότητα που είχε και την έφτιαξε εδώ και τόσα χρόνια.
- Στη Μεγαλόπολη σήμερα λειτουργεί μόνο μια μονάδα (η μονάδα 4) που δίνει 235mw. Θα ήθελα μια απάντηση. Τι γίνεται με τη Μεγαλόπολη, με τις υπόλοιπες μονάδες. Θα τεθούν σε λειτουργία; Τι θα γίνει με τη μονάδα 3;
Ο Υπουργός ανέφερε:
- Σε περίπτωση διακοπής του φυσικού αερίου από τη Ρωσία, η Κυβέρνηση διπλασίασε την αποθηκευτική δύναμη της ρεβυθούσας, μετέτρεψε 4 εργοστάσια φυσικού αερίου σε εργοστάσια που θα χρησιμοποιούν πετρέλαιο για την ηλεκτροπαραγωγή και η ΔΕΗ έχει διπλασιάσει την εξόρυξη λιγνίτη. Τα λιγνιτικά εργοστάσια συμμετέχουν σχεδόν στο 20% ημερησίως στην ηλεκτροπαραγωγή. Το φθινόπωρο θα γίνει η πρώτη δοκιμαστική λειτουργία της νέας λιγνιτικής μονάδας της Πτολεμαΐδας 5 η οποία θα προστεθεί στην δυνατότητα να αξιοποιούμε λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας
- Η Μεγαλόπολη 4 λειτουργεί. Είναι συντηρημένη, με επιπλέον ώρες για να μπορεί να λειτουργεί. Υπάρχει ζημιά στη Μεγαλόπολη 3 η οποία είναι μια μονάδα με πολύ μικρή ισχύ και η οποία θα αντικατασταθεί από τη Πτολεμαΐδα 5 η οποία είναι καινούρια μονάδα και πολύ αποδοτική με περίπου 600MW ισχύ οπότε και θα υπερκαλυφθεί αυτή η δυναμική της μονάδας 3 της Μεγαλόπολης. Η μονάδα 3 έχει σοβαρή ζημιά και χρειάζεται πάρα πολύ χρόνο και χρήματα για να επιδιορθωθεί. Η ΔΕΗ θα αξιολογήσει μέσα από μια μελέτη κόστους- οφέλους τη μονάδα 3. Η κυβέρνηση κάνει όσα χρειάζεται για να διασφαλιστεί η επάρκεια ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας.
Στις 11 Ιουλίου 2022, ο κ. Κωνσταντινόπουλος κατέθεσε την παρακάτω ερώτηση
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κ. Σκρέκα
Θέμα: Ποια είναι η πρόθεση της ΔΕΗ για την λειτουργία της Μονάδας 3 στη Μεγαλόπολη.
Η κατάσταση στην αγορά ενέργειας και ειδικά στην παραγωγή και τις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος στη χώρα εξαιτίας της μεγάλης συμμετοχής στην παραγωγή της από εισαγόμενο φυσικό αέριο (49,3%) έχει δημιουργήσει σοβαρούς κινδύνους στην ομαλή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και επιβαρύνει δυσανάλογα την οικονομία και κυρίως τους πολίτες με χαμηλά εισοδήματα.
Αυτή η εξέλιξη ανέδειξε ότι το βιαστικό κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων και η μικρή μεταβατική περίοδος από-λιγνιτοποίησης ήταν χωρίς σωστό προγραμματισμό και οδήγησε σε αύξηση της τιμής ρεύματος λόγω της ρήτρας αναπροσαρμογής και επίσης την αισχροκέρδεια.
Στις 4.7.2022 η Κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η περίοδος από-λιγνητοποίησης παρατείνεται από το 2025 στο 2028 και ότι η μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από λιγνίτη στη Δυτική Μακεδονία και την Μεγαλόπολη τίθενται σε παραγωγική λειτουργία. Όμως κατά την απάντηση σας στη Βουλή την ίδια ημέρα αναφερθήκατε μόνο για την λειτουργία της μονάδας 4 στη Μεγαλόπολη ενώ για την μονάδα 3 προβλήθηκαν θέματα συντήρησης και κόστους οφέλους από την ΔΕΗ για την λειτουργία της.
Με δεδομένο ότι
- οι τιμές αερίου αυξάνουν συνεχώς και η ενεργειακή κρίση δεν θα είναι για σύντομο χρονικό διάστημα και αποφασίστηκε η παράταση της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων μέχρι το 2028
- η παραγωγική ενέργειας από λιγνίτη αντί φυσικού αερίου είναι σημαντικά φθηνότερη
- η λειτουργία των μονάδων για άλλα 6 χρόνια δίνει την δυνατότητα απόσβεσης των όποιων δαπανών συντήρησής τους
Κατόπιν των ανωτέρω ερωτάσθε:
- Ποια είναι η πρόθεση της ΔΕΗ για την λειτουργία της μονάδας 3 στην Μεγαλόπολη
- Έχει εκτιμηθεί ότι το όποιο κόστος συντήρησης της θα αποσβεσθεί στα επόμενα 6 χρόνια και ότι το όφελος των καταναλωτών θα είναι πολλαπλάσιο από την χαμηλότερη τιμή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με το φυσικό αέριο
Στις 18 Ιουλίου 2022 συζητήθηκε η επίκαιρη ερώτηση του κ. Κωνσταντινόπουλου
ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς: Υπουργό Εργασίας κ. Κ. Χατζηδάκη
Θέμα: Ανάγκη ευελιξίας και προσαρμογής των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ στη Μεγαλόπολη για να είναι αξιοποιήσιμα στα πλαίσια των μέτρων της δίκαιης μετάβασης στην μεταλιγνιτική περίοδο.
Η περιοχή της Μεγαλόπολης Αρκαδίας βιώνει μια μεγάλη αλλαγή εξαιτίας της βίαιης απολιγνιτοποίησης. Η απασχόληση στην περιοχή είναι άμεσα συνυφασμένη με το εργοστάσιο λιγνίτη και άρα απορρυθμίστηκε κατά τις αλλαγές των τελευταίων χρόνων. Επομένως, οι κάτοικοι της Μεγαλόπολης πρέπει να στηριχθούν άμεσα και αποτελεσματικά στο πλαίσιο του προγράμματος δίκαιης μετάβασης. Όμως η πρώτη εμπειρία προγράμματος ενίσχυσης απασχόλησης από τον ΟΑΕΔ στην περιοχή απέχει πολύ σύμφωνα με τους τοπικούς φορείς από το να χαρακτηρισθεί επαρκής. Το θέμα έχει συζητηθεί πολλάκις και στο Δημοτικό Συμβούλιο Μεγαλόπολης, καθώς η πρόσκληση – προκήρυξη 15/2021 στην πράξη μοιάζει ανεφάρμοστη, κάτι που καταγγέλλουν οι αρχές, οι επιχειρηματίες και οι εργαζόμενοι της περιοχής. Είναι σαφές ότι υπάρχει άμεση ανάγκη για ευέλικτη και λειτουργικότερη εφαρμογή των προγραμμάτων απασχόλησης του ΟΑΕΔ με ξεκάθαρη εστίαση στην αξιοποίηση στην περιοχή της Μεγαλόπολης. Ενδεικτικά οι προτάσεις που έγιναν από τους φορείς είναι :
- Να κλείνει ο κύκλος υποβολής αιτήσεων ανά μήνα, να ανοίγει νέος για νέες αιτήσεις και να υπάρχει η δυνατότητα για αλλαγή ειδικότητας στη δεύτερη προκήρυξη
- Να υπάρχει η δυνατότητα νέας αίτησης στον ίδιο κύκλο (μήνα) και να υπάρχει η δυνατότητα ένταξης ανέργων με απασχόληση και μετά την 17/11/2021 και μέχρι την ημερομηνία υποβολής της αίτησης
- Να υπάρχει η δυνατότητα σε όσους ήταν φοιτητές, στρατιώτες οι οποίοι μπαίνουν πρώτη φορά στην αγορά εργασίας να εντάσσονται χωρίς την προϋπόθεση της απασχόλησης. Πρέπει να αλλάξει ο όρος που υποχρεώνει την επιχείρηση να ορίσει εκτός από την ειδικότητα του άνεργου που ενδιαφέρεται και την ηλικία καθώς επίσης και τον κλάδο από τον οποίο θέλει να προέρχεται.
- Για να απλοποιηθεί η διαδικασία πρέπει να ζητείται μόνο η απαιτούμενη ειδικότητα και σε κάθε εργοδότη να προτείνει και καινούρια ειδικότητα άνεργου που δεν υπάρχει στο χρόνο που υποβάλλεται η αίτηση. Επιπλέον, αντί του μοναδικού κόστους να λαμβάνεται υπόψιν και το πραγματικό εργατικό κόστος.
Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάται ο κ. Υπουργός:
- Σε ποιες άμεσες ενέργειες θα προβεί το Υπουργείο ώστε οι προκηρύξεις του ΟΑΕΔ να είναι λειτουργικές και να βοηθήσουν πραγματικά στην απασχόληση των κατοίκων της περιοχής της Μεγαλόπολης κατά τη μεταλιγνιτική περίοδο;
- Πότε αναμένεται να προχωρήσει το Υπουργείο στην αναπροσαρμογή της τρέχουσας προκήρυξη για να είναι ικανοποιητική η εφαρμογή της;
Συζήτηση Επίκαιρης Ερώτησης στη Βουλή 18 Ιουλίου 2022
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα 18 Ιουλίου 2022
Βασικά σημεία της επίκαιρης ερώτησής μου στη Βουλή για την ανάγκη ευελιξίας και προσαρμογής των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ στη Μεγαλόπολη για να είναι αξιοποιήσιμα στα πλαίσια των μέτρων της δίκαιης μετάβασης στη μεταλιγνιτική περίοδο:
- Η απολιγνιτοποίηση στην περιοχή της Μεγαλόπολης έχει φέρει βίαια αποτελέσματα. Υπάρχουν διάφορα προβλήματα και χρειάζεται να παρθούν μέτρα προκειμένου οι κάτοικοι να παραμείνουν στην περιοχή και να μπορέσουν να εργαστούν. Αν και πρέπει να επισημάνουμε ότι με το ρυθμό που προχωρούν οι χρηματοδοτήσεις στην περιοχή, υπάρχει κίνδυνος οι επενδύσεις να μην προχωρήσουν στοχευμένα και οι πόροι να απορροφηθούν σε άλλες περιοχές.
- Πιο συγκεκριμένα αναφορικά με την ερώτηση, υπάρχει ένα θέμα το οποίο γνωρίζει το Υπουργείο και έχει να κάνει με την πρόσκληση – προκήρυξη 15/2021 που αφορά την ενίσχυση απασχόλησης από τον ΟΑΕΔ στην περιοχή, μια προκήρυξη προβληματική όπως καταγγέλλουν το Δημοτικό Συμβούλιο, επιχειρηματίες, αλλά και λογιστές που ως ειδικοί ασχολούνται με την κατάρτιση των αιτήσεων. Όπως φαίνεται, η προκήρυξη αυτή δεν βοηθά στην ενίσχυση της απασχόλησης. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση του λογιστή και δημοτικού συμβούλου της περιοχής, κ. Μανιάτη, ο οποίος όπως αναφέρει από τις 200 αιτήσεις για την απασχόληση 500 δυνάμει εργαζομένων, τις οποίες έχει ο ίδιος διαχειριστεί ως λογιστής, έχουν προσληφθεί μόνο 35 άτομα, στοιχείο ενδεικτικό της αναποτελεσματικότητας της προκήρυξης, όπως αποτυπώνεται και στα πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου.
- Υπάρχουν κι άλλα εμπόδια στην αποτελεσματικότητα του προγράμματος, όπως η θέσπιση χρονικού ορίου απασχόλησης του άνεργου τουλάχιστον από το διάστημα 1-1-2019 μέχρι 16-11-2021. Αυτό έχει ως συνέπεια όσοι δεν είχαν ένσημα σε εκείνη τη συγκεκριμένη περίοδο, για παράδειγμα όσοι ήταν φοιτητές ή στρατιώτες, να αποκλείονται από τη διαδικασία. Ακόμα, η εγκύκλιος επιβάλλει στην επιχείρηση να ορίσει εξ’ αρχής, εκτός από την ειδικότητα, την ηλικία του άνεργου και από ποιον κλάδο θέλει να προέρχεται. Για παράδειγμα, θα πρέπει να ορίσει ότι θα πρέπει να είναι από 30 μέχρι 49 ετών και να προέρχεται από τον κλάδο της εστίασης. Αν δεν βρει απασχολούμενο από αυτόν τον κλάδο ή δεν βρει αυτή την ηλικία, δεν μπορεί να προσλάβει. Δεν πιστεύετε ότι θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα, με υπεύθυνη δήλωση του εργοδότη, να προβλέπεται τροποποίηση σε αυτά τα σημεία;
- Αναφορικά με το κόστος, οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε αυτό το πρόγραμμα μέσω της προκήρυξης επιχειρούν να προσθέσουν εργαζόμενους στο δυναμικό τους. Πρέπει η κυβέρνηση να είναι ειλικρινής προς τους επιχειρηματίες της περιοχής και να μην αφήνει ασαφή σημεία. Στην προκήρυξη έχει προβλεφθεί μια κατηγορία απασχόλησης κατά την οποία για τους 12 μήνες, το πρόγραμμα επιδοτεί με 933,00€ το μέγιστο μέσα στο οποίο συμπεριλαμβάνεται το δώρο Πάσχα, το δώρο Χριστουγέννων και το επίδομα άδειας. Δηλαδή, οι 12 μήνες γίνονται 14. Άρα, είναι 12 μήνες τον χρόνο συν τα δώρα και το επίδομα άδειας, δηλαδή το 1.237,00€ επί 14. Αν το διαιρέσουμε με το 12, το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι ότι παραμένει ένα κόστος 510,00 ευρώ για 12 μήνες που καλούνται να πληρώσουν οι επιχειρήσεις μόνες τους. Είναι πάρα πολύ δύσκολο σε αυτή την περιοχή να πληρωθούν αυτά τα χρήματα από τις τοπικές επιχειρήσεις. Σε περιοχές όπως η Μεγαλόπολη που υπέστη βίαιη απολιγνιτοποίηση, πρέπει να προβλεφθεί 100% κάλυψη του κόστους απασχόλησης παράλληλα με τον ορισμό δικλείδων ασφαλείας για την παραμονή των επιχειρηματιών στο πρόγραμμα μετά τους 12 μήνες.
- Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσετε πόσο έχει πέσει ο τζίρος στις επιχειρήσεις της περιοχής και πόσοι άνθρωποι είναι άνεργοι προκειμένου να πάρετε στοχευμένα μέτρα. Πρέπει να δοθεί μεγάλη σημασία στο θέμα της απασχόλησης σε περιοχές όπως η Μεγαλόπολη που υπέστησαν βίαιο πλήγμα στην οικονομία τους. Η πόλης της Μεγαλόπολης έχασε εργαζόμενους που είτε απασχολούνταν στη ΔΕΗ, είτε σε εργολαβίες, γεγονός που παρέσυρε την αγοραστική δύναμη πλήττοντας της επιχειρήσεις που τώρα καλούνται να πληρώσουν για να απασχολήσουν ανέργους αλλά και τις δυνατότητες απασχόλησης. Κατά συνέπεια, πρέπει να υπάρξει ειδικός κρατικός κουμπαράς για το λεκανοπέδιο Μεγαλόπολης που θα δώσει ελπίδα στους νέους ότι μπορούν να μείνουν στην περιοχή δουλεύοντας στις τοπικές επιχειρήσεις.
Ο αρμόδιος Υφυπουργός αναγνώρισε ότι το παρόν πρόγραμμα του ΟΑΕΔ για την Μεγαλόπολη δεν έχει επιτυχία. Επίσης αναγνώρισε το βάσιμο των προτάσεων που κατατέθηκαν από το Δημοτικό Συμβούλιο αλλά αυτή την στιγμή η πλατφόρμα καταχώρισης των αιτήσεων δεν μπορεί να τις εξυπηρετήσει. Δεσμεύθηκε όμως για αλλαγές στην νέα ΚΥΑ εφαρμογής του προγράμματος που θα περιλαμβάνει βελτιώσεις με βάση τις προτάσεις που αναπτύχθηκαν μέσω της ερώτησης. Θα παρακολουθώ το θέμα στενά για να δω, εάν αυτό θα γίνει πράξη σύντομα και θα επανέλθω.
Στις 14 Σεπτεμβρίου 2022 ο κ. Κωνσταντινόπουλος κατέθεσε την παρακάτω επίκαιρη ερώτηση:
ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κ. Σκρέκα
Θέμα: Η κυβέρνηση επιδοτεί σε όλη τη χώρα τη μετατροπή καυστήρων σε πετρέλαιο. Στη Μεγαλόπολη ακόμη σπαταλούνται χρήματα για υποδομές φυσικού αερίου
Η κατάσταση στην αγορά ενέργειας και ειδικά στην παραγωγή και τις τιμές ηλεκτρικού ρεύματος στη χώρα εξαιτίας της μεγάλης συμμετοχής στην παραγωγή της από εισαγόμενο φυσικό αέριο έχει δημιουργήσει σοβαρούς κινδύνους στην ομαλή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και επιβαρύνει δυσανάλογα την οικονομία και κυρίως τους πολίτες με χαμηλά εισοδήματα.
Αυτή η εξέλιξη δημιούργησε νέα δεδομένα στη χώρα γεγονός που ώθησε την κυβέρνηση να ανακοινώσει νέα επιδότηση μετατροπής των καυστήρων των νοικοκυριών και επιχειρήσεων σε πετρέλαιο. Ειδικά για τη Μεγαλόπολη, δυστυχώς, επιβεβαιώνονται οι χειρότεροι φόβοι μας για θέματα που αφορούν το φυσικό αέριο. Στη Μεγαλόπολη αυτή τη στιγμή σπαταλούνται για δίκτυα φυσικού αερίου 45.000.000 ευρώ σε εργολάβους και από την άλλη η Κυβέρνηση ανακοινώνει επιδότηση για μετατροπή του καυστήρα σε πετρέλαιο.
Είναι αδιανόητο σε μια περίοδο που η κοινωνία βιώνει την ακρίβεια και την ενεργειακή κρίση να σπαταλούνται τα χρήματα των φορολογούμενων για υποδομές που είναι αχρείαστες, δεδομένου της κρίσης του φυσικού αερίου
Με δεδομένο ότι οι τιμές αερίου αυξάνουν συνεχώς και η ενεργειακή κρίση δεν θα είναι για σύντομο χρονικό διάστημα
Κατόπιν των ανωτέρω ερωτάσθε:
Τι προτίθεται να κάνει η Κυβέρνηση ώστε να μην κατασπαταλούνται άσκοπα τα χρήματα των φορολογούμενων πολιτών σε υποδομές φυσικού αερίου, την ώρα που σε ολόκληρη τη χώρα επιδοτείται η μετατροπή για καυστήρες πετρελαίου;
Ποιο είναι το σχέδιο της Κυβέρνησης εν μέσω ενεργειακής κρίσης για τη Μεγαλόπολη;
28 Σεπτεμβρίου 2022 συζητήθηκε επίκαιρη ερώτηση και βγήκε το παρακάτω δελτίο τύπου:
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα, 28 Σεπτεμβρίου 2022
Τα ψέματα της ΝΔ για το φυσικό αέριο στη Μεγαλόπολη
Κατόπιν της συζήτησης της επίκαιρης ερώτησής μου στη Βουλή επισημαίνω τα ψέματα της Νέας Δημοκρατίας και του Υπουργού Ενέργειας και Περιβάλλοντος κ. Σκρέκα για το φυσικό αέριο στη Μεγαλόπολη:
- Οι πολίτες της Μεγαλόπολης θα έχουν αυξήσεις 500% στους λογαριασμούς ενέργειας αφού προχώρησε η κατάργηση της τηλεθέρμανσης και την εγκατάσταση φυσικού αερίου.
- Η τηλεθέρμανση σταμάτησε γιατί η ΝΔ έκλεισε την 3η μονάδα και δεν δέχτηκε να συνδέσει την τηλεθέρμανση στη μονάδα 5η του φυσικού αερίου. Αυτό συνέβη γιατί η κυβέρνησης εξυπηρετεί συμφέροντα εργολάβων, στους οποίους έδωσε 45.0000.000 ευρώ. Η τηλεθέρμανση λειτουργεί κανονικά στη Δυτική Μακεδονία
- Η κυβέρνηση με Υπουργική απόφαση υποχρεώνει τους πολίτες της Μεγαλόπολης να καταργήσουν οποιαδήποτε άλλη παροχή ενέργειας, εκτός του φυσικού αερίου, προκειμένου να πάρουν δωρεάν σύνδεση. Αυτό συμβαίνει επίσης για εξυπηρετήσει εργολάβους και λόμπι του φυσικού αερίου.
- Από όσα γνωρίζουμε, επιστημονικά έχει ειπωθεί, ότι στις υπάρχουσες υποδομές φυσικού αερίου μπορεί να ρέει μόνο 5% υδρογόνο και το υπόλοιπο φυσικό αέριο. Άρα οι υπάρχουσες υποδομές φυσικού αερίου δεν μπορούν να αξιοποιηθούν για τη διανομή και διάθεση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Άλλο ένα ψέμα που ειπώθηκε σήμερα στη Βουλή από τον Υπουργό αλλά μετά από διερεύνηση αποκαλύφθηκε.
Στις 25 Ιουνίου 2024 κατατέθηκε από τον κ. Κωνσταντινόπουλο η ερώτηση με αρ. πρωτ. 5274/25/6/2024 με ΘΕΜΑ: Θα αναλάβει η Κυβέρνηση πρωτοβουλίες για τη σοβαρή ενίσχυση και τη διασύνδεση με το δίκτυο των ενεργειακών κοινοτήτων στις λιγνιτικές περιοχές της Αρκαδίας και ειδικά της Μεγαλόπολης;
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς: Τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θ. Σκυλακάκη
τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κ. Χατζηδάκη
ΘΕΜΑ: Θα αναλάβει η Κυβέρνηση πρωτοβουλίες για τη σοβαρή ενίσχυση και τη διασύνδεση με το δίκτυο των ενεργειακών κοινοτήτων στις λιγνιτικές περιοχές της Αρκαδίας και ειδικά της Μεγαλόπολης;
Στο σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα δίκτυα που δημοσιεύτηκε στα τέλη του 2023 προβλέπεται ότι η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί κατά 60% περίπου από σήμερα έως το 2030. Επιπλέον προβλέπει ότι επειδή τα δίκτυα θα πρέπει να ενσωματώσουν μεγάλο ποσοστό μεταβλητών μορφών ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, των οποίων το μερίδιο στη συνολική παραγωγή προβλέπεται να υπερδιπλασιαστεί, πρέπει να προσαρμοστούν σε ένα πιο αποκεντρωμένο, ψηφιοποιημένο και ευέλικτο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας με εκατομμύρια ηλιακούς συλλέκτες στέγης και τοπικές ενεργειακές κοινότητες με επιμερισμό πόρων.
Ωστόσο ενώ αυτή είναι η στρατηγική κατεύθυνση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι
πανθομολογούμενο ότι η Κυβέρνηση από το 2019 έχει αποδείξει στην πράξη, ότι αγνοεί την έννοια της Ενεργειακής Δημοκρατίας και ότι έχει ως στρατηγική προτεραιότητα την ανάπτυξη σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ και σταθμών αποθήκευσης των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων έναντι των μικρών επενδύσεων και ειδικά των ενεργειακών κοινοτήτων.
Αυτή η στρατηγική έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθούν ή/και να επεκταθούν σοβαρές στρεβλώσεις στην αγορά ενέργειας τις οποίες έχει υπογραμμίσει τόσο ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος αλλά και η Επιτροπή Ανταγωνισμού, η οποία, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, έχει ασχοληθεί με τις ενεργειακές αγορές, γενικά, αλλά και με την αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας, ειδικά, πολλές φορές, με σειρά αποφάσεων της που αφορούν σε καταγγελίες και έλεγχο συγκεντρώσεων επιχειρήσεων.
Μια πολύ σοβαρή παρενέργεια της ενεργειακής πολιτικής της Κυβέρνησης είναι ότι στην πράξη υποσκάπτεται και η ελληνική εκδοχή της ευρωπαϊκής πολιτικής Δίκαιης Μετάβασης για τις λιγνιτικές περιοχές.
Ενδεικτικά σύμφωνα με τα στοιχεία από την έκθεση «Ενεργειακές κοινότητες & αυτοπαραγωγή στην Ελλάδα και τις λιγνιτικές περιοχές» Φεβρουάριου 2024 του Green Tank ενώ στην Αρκαδία για πρώτη φορά ηλεκτρίστηκαν έργα εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από Ενεργειακές Κοινότητες το 2023 (9 έργα 0.5 MW) κανένα από αυτά δεν ήταν στη λιγνιτική περιοχή της Μεγαλόπολης.
Η δυστοκία των ενεργειακών κοινοτήτων, των περιοχών δίκαιης μετάβασης, να αδειοδοτήσουν και να εντάξουν έργα στο δίκτυο δε φαίνεται να βελτιώθηκε από τη δράση της Ειδικής Υπηρεσίας Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης για τη «Στήριξη ενεργειακών κοινοτήτων για την ανάπτυξη δράσεων αυτοπαραγωγής (ενεργειακές κοινότητες)» μέσα από την οποία είναι 2 επιλέξιμες για χρηματοδότηση δαπάνες για την εγκατάσταση σταθμών Α.Π.Ε για αυτοπαραγωγή με ενεργειακό ή/και εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό από Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών ή Κοινότητα Ανανεώσιμης Ενέργειας ή Ενεργειακή Κοινότητα του ν. 4513/2018 για κάλυψη ενεργειακών αναγκών πρωτίστως κοινωφελών χρήσεων των Ο.Τ.Α. Και αυτό γιατί ενώ έχει εκδοθεί η σχετική πρόσκληση οι ενεργειακές κοινότητες αντιμετώπισαν εξαιρετικά αποθαρρυντική στάση από τον διαχειριστή του δικτύου.
Μάλιστα στην προαναφερθείσα έκθεση του Green Tank αναφέρεται ότι το 2023 εντάθηκαν τα προβλήματα διαθεσιμότητας ηλεκτρικού χώρου για τις ενεργειακές κοινότητες. Το 48% των αιτήσεων έργων ενεργειακών κοινοτήτων στην επικράτεια έχει λάβει αδυναμία σύνδεσης από τον ΔΕΔΔΗΕ. Η ισχύς των έργων που τελικά ακυρώθηκαν αυξήθηκε από 577 MW το 2022 σε 955 MW το 2023.
Επιπλέον η αβελτηρία της Κυβέρνησης ειδικά απέναντι στις ενεργειακές κοινότητες που
συμμετέχουν ΟΤΑ φάνηκε και περίπτωση του προγράμματος «Απόλλων», με διακηρυγμένο σκοπό τη μείωση του ενεργειακού κόστους των ευάλωτων νοικοκυριών, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθμού, των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων, των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης και των διαδόχων τους.
Το πρόγραμμα θεσμοθετήθηκε με τα άρθρα 103 και 104 του ν.5106/2024, που ψηφίστηκαν 6 ολόκληρους μήνες μετά την αρχική εξαγγελία του και μετά από 4,5 χρόνια διακυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, και το οποίο προβλέπεται ότι θα έχει ελάχιστη προστιθέμενη αξία στην ενίσχυση των ενεργειακών κοινοτήτων ειδικά στις λιγνιτικές περιοχές, βάσει της εμπειρίας από τις υφιστάμενες πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης.
Δεδομένων των ανωτέρω ερωτώνται οι κ. Υπουργοί:
- Πώς αξιολογεί την έως σήμερα εφαρμογή την ανάπτυξη ενεργειακών κοινοτήτων στις
λιγνιτικές περιοχές και ειδικά στην περιοχή της Αρκαδίας και πιο συγκεκριμένα:
1.1. Πόσες Ενεργειακές κοινότητες του ν. 4513/2018 και πόσες Κοινότητες Ανανεώσιμης
Ενέργειας και Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών του ν. 5037/2023 έχουν συνδεθεί με το
δίκτυο στην Αρκαδία και ποια η γεωγραφική κατανομή τους;
1.2. Επιβεβαιώνουν το δεδομένο «ενώ στην Αρκαδία για πρώτη φορά ηλεκτρίστηκαν έργα εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από Ενεργειακές Κοινότητες το 2023 (9 έργα 0.5 MW) κανένα από αυτά δεν ήταν στη λιγνιτική περιοχή της Μεγαλόπολης» και, αν ναι,
πως το αξιολογούν;
- Πως αξιολογούν τον αριθμό αιτήσεων από τον νομό Αρκαδίας που έχουν κατατεθεί στην πρόσκληση της Ειδικής Υπηρεσίας Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης για τη «Στήριξη ενεργειακών κοινοτήτων για την ανάπτυξη δράσεων αυτοπαραγωγής (ενεργειακές κοινότητες)» και πιο συγκεκριμένα:
2.1. Πόσες αιτήσεις υποβλήθηκαν και ποια είναι η συνολική προβλεπόμενη ισχύς τους;
2.2. Πόσες από αυτές προβλέπουν να χρηματοδοτηθούν δεδομένων των σοβαρών
προσκομμάτων σύνδεσης με το δίκτυο;
2.3. Πόσες από αυτές κινδυνεύουν να μην υλοποιηθούν λόγω αδυναμίας Σύμβασης
Σύνδεσης με τον αρμόδιο διαχειριστή δικτύου;
2.4. Σκοπεύουν να δώσουν προτεραιότητα στο πλαίσιο της πρόσκληση αυτής ειδικά στην
ενεργειακή κοινότητα του Δήμου Μεγαλόπολης στο πλαίσιο των στόχων του
Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης;
8 Αυγούστου 2024 ο κ. Κωνσταντινόπουλος κατέθεσε ερώτηση με α.π..6291 η οποία απαντήθηκε μόνο από τον Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών χωρίς να δίνει ουσιαστικές απαντήσεις
Ακολουθεί η ερώτηση:
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς: Τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θ. Σκυλακάκη
τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κ. Χατζηδάκη
ΘΕΜΑ: O χρονισμός της απόσυρσης της μονάδας Μεγαλόπολης 4 πρέπει να προσαρμοστεί
στις γεωπολιτικές εξελίξεις καθώς και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η περιοχή της
Μεγαλόπολης;
Με την απάντηση της ΔΕΗ που διαβιβάστηκε με την αριμ. ΥΠΕΝ/ΥΠΣΥΝ/70375/1659/23.7.2024 δημοσιοποιήθηκε ότι, μεταξύ άλλων, ο χρονισμός απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων τηςεταιρείας. Ανάμεσα τους προβλέπεται η απόσυρση της Μονάδας Μεγαλόπολης 4, της τελευταίας λιγνιτικής μονάδας στην Πελοπόννησο, στα τέλη του 2024 και των υπόλοιπων μονάδων στον νομό Κοζάνης στα τέλη του 2025.
Στην απάντηση αυτή αναφέρονται ως κριτήρια του χρονικού προγραμματισμού της εταιρείας, η οικονομική βιωσιμότητα των μονάδων καθώς και οι ισχύοντες περιβαλλοντικοί περιορισμοί, η παλαιότητα και η αξιοπιστία των σταθμών.
Επιπλέον αναφέρεται ότι ο χρονικός προγραμματισμός για την απόσυρση των λιγνιτικών
μονάδων που είχε ανακοινωθεί στα τέλη του 2019, ο οποίος προέβλεπε την απόσυρση τους έως το 2023, ανατράπηκε λόγω των «ιδιαίτερων απαιτήσεων ασφάλειας εφοδιασμού που
προέκυψαν από την κρίση» και των «σχετικών απαιτήσεων των αρμόδιων αρχών και του
διαχειριστή για λειτουργική διαθεσιμότητα των υφιστάμενων λιγνιτικών μονάδων».
Ωστόσο είναι γεγονός ότι ο κυριότερος παράγοντας της ενεργειακής κρίσης που ήταν η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν έχει εξαλειφθεί καθώς ο πόλεμος εκεί συνεχίζεται. Παράλληλα η κλιμακούμενη κατάσταση στη Μέση Ανατολή δεν αποκλείει μια γενικευμένη σύρραξη που αναπόφευκτα θα προκαλούσε τεράστια αύξηση των τιμών ορυκτών καυσίμων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στο κόστος παραγωγής ενέργειας στην Ελλάδα.
Παράλληλα, σύμφωνα με το απαντητικό έγγραφο της ΔΕΗ, πέρα από τον στόχο της
αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης οι λιγνιτικές μονάδες ενεργοποιήθηκαν και το τρέχον έτος για την “κάλυψη αιχμιακών περιόδων”.
Είναι προφανές λοιπόν ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης θέτουν ζητήματα ακραίων
κλιματικών φαινομένων που δημιουργούν ζητήματα ενεργειακών αιχμιακών περιόδων.
Πέρα από τα κρίσιμα ζητήματα ενεργειακής ασφάλειας η απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων και των ορυχείων επηρεάζει τη ζωή και την καθημερινότητα των εργαζομένων σε αυτές αλλά και εν γένει των τοπικών κοινοτήτων. Ειδικά στο ορυχείο και στη Μονάδα Μεγαλόπολη 4 αυτή τη στιγμή απασχολούνται περίπου 500 εργαζόμενοι αορίστου χρόνου, 250 εργολαβικοί εργαζόμενοι και μερικές εκατοντάδες εργαζόμενοι σε συνδεδεμένες με την μονάδα και το ορυχείο εργασίες.
Ωστόσο οι εργαζόμενοι αυτοί δε γνωρίζουν ακόμα τι συνεπάγεται για τους ίδιους και τις
οικογένειές τους η παύση λειτουργίας της Μονάδας 4, πέρα από τη γενικόλογη «προγενέστερη εμπειρία αλλά και βούληση βέλτιστης διαχείρισης των θεμάτων» που επικαλείται η ΔΕΗ στην ανωτέρω απάντησή της.
Η αλήθεια είναι ότι η αγωνία τους είναι παραπάνω από εύλογη, δεδομένου ότι η
πολυδιαφημισθείσα από την Κυβέρνηση πολιτική δίκαιης μετάβασης δεν έχει καμία
ανιχνεύσιμη επίδραση και προστιθέμενη αξία στους κατοίκους της Μεγαλόπολης και εν γένει της Αρκαδίας. Υπενθυμίζεται πως ο μόνιμος πληθυσμός της Αρκαδίας, σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού έτους 2021 της ΕΛΣΤΑΤ, σημείωσε πτώση -10,5% καθιστώντας τον έναν από τους 10 νομούς με τη μεγαλύτερη μείωση από την Απογραφή του 2011 ενώ ειδικά ο πληθυσμός της Μεγαλόπολης μειώθηκε κατά 17,7% (από 10.687 κατοίκους σε 8.791 κατοίκους).
Ο επιταχυνόμενος δημογραφικός μαρασμός της περιοχής σε σχέση με τα γενικά δημογραφικά δεδομένα μπορεί να αποδοθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό στην ανυπαρξία σοβαρής προεργασίας για τη μεταλιγνιτική εποχή.
Η έλλειψη αυτή ειδικά τα τελευταία 5 έτη είναι αδικαιολόγητη δεδομένου ότι η Κυβέρνηση
διαχειρίζεται πρωτοφανείς ευρωπαϊκούς πόρους μεταξύ των οποίων και αυτών για τη
ευρωπαϊκή πολιτική Δίκαιης Μετάβασης. Η αναποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων αυτών οφείλεται στην εξαιρετικά διεκπεραιωτική άποψη για τα ζητήματα της Δίκαιης Μετάβασης που ανιχνεύεται και στο ως άνω έγγραφο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που αναφέρει “ζητήματα που αφορούν στη αναπτυξιακή μετάβαση των περιοχών, που αντιμετωπίζουν κοινωνικοοικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες από την πολυετή και μονόπλευρη εστίαση στη λιγνιτική δραστηριότητα, επισπεύδον είναι το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών”. Και αυτό παρά το γεγονός πως είναι κοινός τόπος, εκτός από ευρωπαϊκή νόρμα, ότι η μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή αποτελεί μια δέσμη αναπτυξιακών πρωτοβουλιών σε πολλά πεδία πολιτικής, με πρωταρχικό την περιβαλλοντική και ενεργειακή πολιτική.
Μάλιστα η ανεπάρκεια σχεδιασμού αλλά και η εμφανέστατη έλλειψη κυβερνητικού
συντονισμού αποτυπώθηκαν στις απαντήσεις στην αριθμ. 5274/25.06.2024 ερώτηση μου
σχετικά με την αδυναμία ανάπτυξης ενεργειακών κοινοτήτων στις λιγνιτικές περιοχές της
Αρκαδίας και ειδικά της Μεγαλόπολης. Το Υπουργείο Οικονομικών επιβεβαίωσε την «αδυναμία έκδοσης των απαραίτητων όρων σύνδεσης από τον αρμόδιο διαχειριστή του δικτύου εξαιτίας της έλλειψης ηλεκτρικού χώρου» ενώ το Υπουργείο Περιβάλλοντος στη δική του μεταγενέστερη απάντηση απαριθμούσε νομοθετικές πρωτοβουλίες χωρίς κανένα χειροπιαστό αποτέλεσμα για τις ενεργειακές κοινότητες της Μεγαλόπολης και εν γένει των λιγνιτικών περιοχών.
Επειδή λοιπόν οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι που προκάλεσαν την ενεργειακή κρίση όχι μόνο δεν
εξαλείφθηκαν αλλά σωρεύονται δίπλα τους και άλλοι.
Επειδή η ενεργειακή στρατηγική της Κυβέρνησης αποδείχτηκε επιεικώς ανεπαρκής αφού για πάνω από ένα έτος κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης οι Έλληνες πλήρωναν ως
καταναλωτές ή επιδότησαν ως φορολογούμενοι την ακριβότερη κιλοβατώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ συνεχίζουν να πληρώνουν δυσανάλογα υψηλά σε σχέση με τους υπόλοιπους ευρωπαίους τις αρρυθμίες της ενεργειακής αγοράς.
Επειδή η «πολυετής και μονόπλευρη εστίαση στη λιγνιτική δραστηριότητα» την οποία
επικαλείται το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν αποτέλεσε επιλογή των κατοίκων της Μεγαλόπολης και των άλλων λιγνιτικών περιοχών αλλά επί δεκαετίες επιλογή των “αρμόδιων αρχών”.
Επειδή έως σήμερα η πολιτική δίκαιης μετάβασης για τη μεταλιγνιτική εποχή δεν έχει να
επιδείξει κάτι αξιοσημείωτο, ειδικά στην περιοχή της Μεγαλόπολης, παρά το γεγονός ότι η
Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας διαχειρίζεται πρωτοφανείς ευρωπαϊκούς πόρους.
Επειδή οι εργαζόμενοι στο ορυχείο και στη μονάδα Μεγαλόπολη 4 δεν μπορούν, 4 μήνες πριν την ανακοινωθείσα απόσυρση της μονάδας, να επαφίονται «στην προηγούμενη εμπειρία και τη βούληση της ΔΕΗ» χωρίς συγκεκριμένες ανακοινώσεις για το μέλλον τους.
Ερωτώνται οι κ. Υπουργοί:
- Υπάρχει σχέδιο διατήρησης της ενεργειακής ασφάλειας αν ανακύψει νέα ενεργειακή κρίση με αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και του πετρελαίου λόγω νέων σοβαρών
γεωπολιτικών αναταραχών; Πόση είναι εγχώρια παραγόμενη ποσότητα ηλεκτρικής
ενέργειας από φυσικό αέριο με τα πλέον πρόσφατα δεδομένα και ποια είναι τα σενάρια σε
περίπτωση νέας διαταραχής στην τιμή του φυσικού αερίου;
- Υπάρχει σχέδιο διατήρησης της ενεργειακής ασφάλειας για την κλιμάκωση των φαινομένων κλιματικής κρίσης που προκαλούν αύξηση ενεργειακών αιχμιακών περιόδων όπως ο καύσωνας του φετινού καλοκαιριού;
- Ποιες είναι οι πηγές παραγωγής ενέργειας που θα υποκαταστήσουν τη χρήση των λιγνιτικών μονάδων, δεδομένου ότι οι υποδομές αποθήκευσης ενέργειας δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα και είναι άγνωστός ο ορίζοντας υλοποίησής τους, σε περίπτωση μιας νέας κρίσης ή νέων κλιμακούμενων αιχμιακών περιόδων και μπορεί η Κυβέρνηση να διαβεβαιώσει ότι η χρήση τους δεν θα επιβαρύνει δυσανάλογα, για ακόμη μια φορά, τους καταναλωτές ή/και τους φορολογούμενους;
- Δεσμεύεται η Κυβέρνηση και οι διαχειριστές των δικτύων ότι βάσει του ανωτέρω
σχεδιασμού δεν θα χρειαστεί να ζητήσουν την επαναφορά σε λειτουργία μονάδων που
αποσύρθηκαν, όπως χρειάστηκε να κάνει κατά την ενεργειακή κρίση; Αν όχι, θα εξετάσουν
το ενδεχόμενο της πιο ομαλής απόσυρσης των μονάδων, ώστε να διατηρηθούν κάποιες από αυτές σε λειτουργική εφεδρεία μέχρι να διασφαλιστεί πλήρως το αναγκαίο επίπεδο
ενεργειακής ασφάλειας;
- Γιατί δεν επιλέγεται η παράταση της Μεγαλόπολης έως το 2025 όπως προβλέπεται από τον ανακοινωθέντα προγραμματισμό και για τις Μονάδες 3,4 & 5 του ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου,
δεδομένου ότι παραμένει η μόνη ενεργή στη νότια Ελλάδα;
- Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα και οι έως τώρα ενέργειες ωρίμανσης για τον σταθμό
αντλιοταμίευσης στα πρώην λιγνιτωρυχεία της Μεγαλόπολη (ισχύος 183 MW) για τον οποίο η ΔΕΗ κατέθεσε αίτηση στη ΡΑΑΕΥ δεδομένου ότι οι σταθμοί αντλιοταμίευσης προσφέρουν μακράς διάρκειας αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας και ως εκ τούτου είναι αναγκαίες σε ηλεκτρικά συστήματα με μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ;
- Δεδομένου ότι βάσει της επικείμενης ανακοίνωσης της ΔΕΗ η απόσυρση της λιγνιτικής
μονάδας Μεγαλόπολη 4 και του ορυχείου θα πραγματοποιηθεί έως το τέλος του 2024:
7.1. Σκοπεύει η ΔΕΗ αλλά και η Κυβέρνηση να παρουσιάσουν συγκεκριμένα μέτρα για τους
εργαζόμενους και τις οικογένειές τους;
7.2. Θα μεριμνήσουν ώστε οι αποφάσεις τους δεν θα επιδεινώσουν περαιτέρω τις
απογοητευτικές τάσεις στη Μεγαλόπολη και εν γένει στην Αρκαδία;
7.3. Θα μεριμνήσουν, μεταξύ άλλων, για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 8 του
ν.4643/2019, που προβλέπει ότι, «το προσωπικό της ΔΕΗ και των ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε., ΔΕΗ
ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ Α.Ε., ΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΜΕΛΙΤΗΣ Α.Ε. και ΛΙΓΝΙΤΙΚΗ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗΣ Α.Ε. δύναται
να μεταφέρεται με την ίδια σχέση εργασίας σε υπηρεσίες, φορείς ή νομικά πρόσωπα
του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, καθώς και σε εταιρείες του ν.
3429/2005 (Α΄ 314), στις οποίες το Δημόσιο κατέχει την πλειοψηφία του μετοχικού
κεφαλαίου κατά τον χρόνο διενέργειας της μεταφοράς»;
19 Νοεμβρίου 2024 ο κ. Κωνσταντινόπουλος κατέθεσε Επίκαιρη Ερώτηση
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Καταθέτω ξανά ως επίκαιρη τη γραπτή ερώτησή μου για τη Μονάδα Μεγαλόπολη 4 που κατέθεσα τον Αύγουστο ώστε να την απαντήσει ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας προφορικά στη Βουλή, αφού δεν την απάντησε γραπτώς ως όφειλε βάσει του κανονισμού της Βουλής.
Στις 8 Αυγούστου κατέθεσα ερώτηση στους αρμόδιους Υπουργός σχετικά με την εξαγγελθείσα απόσυρση της Μονάδας Μεγαλόπολη 4. Επειδή ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν την απάντησε, ως όφειλε βάσει του Κανονισμού της Βουλής, και ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με την απάντηση του έκανε ότι δεν την κατάλαβε, την κατέθεσα ξανά ως επίκαιρη ερώτηση.
Έτσι καλώ τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας να προσέλθει στην Βουλή και να μου απαντήσει σε κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την απόσυρσης της μονάδας Μεγαλόπολης 4.
Καλώ τον Υπουργό να απαντήσει:
- Γιατί δεν επιλέγεται η παράταση λειτουργίας της Μονάδας Μεγαλόπολης 4 κατά αντιστοιχία του τι έχει αποφασιστεί για τις Μονάδες 3,4 & 5 του ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου;
- Γιατί η Κυβέρνηση αδυνατεί να παρουσιάσει ένα σοβαρό σχέδιο για το βιώσιμο μέλλον των εργαζόμενων στη Μονάδα Μεγαλόπολη 4, τις οικογένειες τους, την πόλη της Μεγαλόπολης και ολόκληρο τον Νομό της Αρκαδίας στο πλαίσιο της πολυπροβληθείσας, αλλά ουσιαστικά ανύπαρκτης, πολιτικής Δίκαιης Μετάβασης;
Ακολουθεί η επίκαιρη ερώτηση μου:
Προς:
Τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θ. Σκυλακάκη
ΘΕΜΑ: O χρονισμός της απόσυρσης της μονάδας «Μεγαλόπολη 4» πρέπει να προσαρμοστεί στις ενεργειακές προκλήσεις καθώς και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η περιοχή της Μεγαλόπολης
Με την αριθμ. 6291/8.8.2024 ερώτηση μου έθεσα συγκεκριμένα ερωτήματα για τον χρονισμό της απόσυρσης της λιγνιτικής μονάδας «Μεγαλόπολη 4», όπως αποτυπωνόταν στο αριθμ.ΥΠΕΝ/ΥΠΣΥΝ/70375/1659/23.7.2024 έγγραφο της ΔΕΗ. Μεταξύ άλλων το έγγραφο προέβλεπε την απόσυρση της λιγνιτικής μονάδας «Μεγαλόπολη 4», της τελευταίας λιγνιτικής μονάδας στην Πελοπόννησο, στα τέλη του 2024 και των υπόλοιπων μονάδων στο νομό Κοζάνης στα τέλη του 2025. Στην απάντηση της ΔΕΗ αναφέρονται ως κριτήρια του χρονικού προγραμματισμού της εταιρείας, η οικονομική βιωσιμότητα των μονάδων καθώς και οι ισχύοντες περιβαλλοντικοί περιορισμοί, η παλαιότητα και η αξιοπιστία των σταθμών. Παράλληλα, το έγγραφο ανέφερε ότι πέρα από τον στόχο της αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης οι λιγνιτικές μονάδες ενεργοποιήθηκαν και το τρέχον έτος για την “κάλυψη αιχμιακών περιόδων”.
Με την ερώτηση ζήτησα συγκεκριμένα ζητήματα για την απόφαση αυτή δεδομένης της διεθνούς γεωπολιτικής αβεβαιότητας αλλά και του μηδενικού αποτυπώματος, έως τώρα, των πόρων για τη πολιτική της Δίκαιης Μετάβασης που διαχειρίζεται η Κυβέρνηση.
Τα ερωτήματα που σας έθεσα αποδεικνύονται εύστοχα αφού οι τρέχουσες υψηλές πτήσεις της χονδρικής τιμής ρεύματος αναγκάζουν εκ νέου την Κυβέρνηση να επιλέξει την επιδοματική πολιτική των λογαριασμών, όπως πρόσφατα ανακοινώθηκε, για να μην πάθουν τα νοικοκυριά ηλεκτροπληξία.
Επειδή η ενεργειακή στρατηγική της Κυβέρνησης αποδείχτηκε επιεικώς ανεπαρκής αλλά και επειδή τα ερωτήματα που σας έθεσα έμειναν αναπάντητα καλώ τον κ. Υπουργό να απαντήσει:
- Γιατί δεν επιλέγεται η παράταση λειτουργίας της Μονάδας Μεγαλόπολης 4 κατά αντιστοιχία του τι έχει αποφασιστεί για τις Μονάδες 3,4 & 5 του ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου;
- Γιατί η Κυβέρνηση αδυνατεί να παρουσιάσει ένα σοβαρό σχέδιο για το βιώσιμο μέλλον των εργαζόμενων στη Μονάδα Μεγαλόπολη 4, τις οικογένειες τους, την πόλη της Μεγαλόπολης και ολόκληρο τον Νομό της Αρκαδίας στο πλαίσιο της πολυπροβληθείσας, αλλά ουσιαστικά ανύπαρκτης, πολιτικής Δίκαιης Μετάβασης;
- Οι προτάσεις του ΠΑΣΟΚ για τη μεταλιγνιτική εποχή
Ακολουθεί το κείμενο των προτάσεών μας:
Α. Η πολιτική μας θέση:
- Το Κίνημα Αλλαγής-ΠΑΣΟΚ πρώτο από όλα τα ελληνικά πολιτικά κόμματα, μίλησε με τόλμη, θάρρος κι επιστημονική τεκμηρίωση για την απανθρακοποίηση της ενέργειας και πρότεινε πολύ καθαρά η χώρα μας να είναι πρωτοπόρα στις προσπάθειες για την προστασία του κλίματος.
- Η μετάβαση όμως αυτή στην χώρα μας θέτει πρώτα το ζήτημα της απολιγνιτοποίησης και συνακόλουθα την ενεργειακή μετάβαση των λιγνιτών περιοχών όπως στη Μεγαλόπολη που πρέπει να αντιμετωπιστεί ολοκληρωμένα και με βάση πέντε συγκεκριμένες αρχές έτσι ώστε η διαδικασία μετάβασης:
- Να είναι ομαλή και βιώσιμηχωρίς παρεκκλίσεις από το χρονοδιάγραμμα που ορίζει η Ευρωπαϊκή Συνθήκη για το κλίμα.
- Να διασφαλίζει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και την προσιτή τιμή ρεύματοςγια τους πολίτες.
- Να αποκαθιστά και να επαναποδίδει τη γη στους κατοίκους των λιγνιτικών περιοχώνπου πλήττονται για να στηρίξουν πάνω της τη νέα οικονομία των περιοχών τους και κυρίως τον πρωτογενή τομέα και της αγροδιατροφής.
- Να στηρίζει ένα αναπτυξιακό σχέδιο που δημιουργεί θέσεις εργασίαςαντίστοιχες με αυτές που χάνονται, βασισμένες στην σύγχρονη τεχνολογία και την υψηλή προστιθέμενη αξία
- Να εγγυάται τη συνέχιση της λειτουργίας της τηλεθερμάνσης διατηρώντας και διευρύνοντας τα υφιστάμενα ανταποδοτικά εργαλεία (Τοπικός Πόρος, Πράσινο Ταμείο, Ρήτρα Ανάπτυξης).
Για αυτό μιλήσαμε πάντα τη γλώσσα της αλήθειας και του μέλλοντος στους κατοίκους της Μεγαλόπολης και της Δυτικής Μακεδονίας, περιοχών που στήριξαν επί δεκαετίες την ανάπτυξη και την ευημερία όλης της Ελλάδας.
Ως Βουλευτής Αρκαδίας του Κινήματος Αλλαγής- ΠΑΣΟΚ ζητώ να υπάρξει η απαιτούμενη προσεκτική μελέτη των προτάσεων μας με τα επεξεργασμένα εναλλακτικά, αλλά εφικτά σενάρια που λόγω των ρεαλιστικών προτάσεων που περιλαμβάνουν αποδεικνύουν ότι η βίαιη απολιγνιτοποίηση που προωθεί η σημερινή κυβέρνηση δεν είναι αναπόφευκτος μονόδρομος, όπως δεν ήταν μονόδρομος και η πλήρης αδιαφορία των προηγούμενων κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ για την επόμενη μέρα.
Β. Πώς φθάσαμε ως εδώ και γιατί οι προτάσεις μας είναι ρεαλιστικές
Τέσσερα βασικά στοιχεία καθόρισαν τις προτάσεις μας :
- Στοιχείο πρώτο:
Το ΠΑΣΟΚ, 10 χρόνια πριν, ήταν το πρώτο κόμμα που μίλησε με τόλμη και θάρρος για πράσινη ανάπτυξη και θέλησε να συνδέσει αυτή την προοπτική με την ενεργειακή μετάβαση της χώρας σε πιο καθαρές μορφές ενέργειας με πλήθος πρωτοβουλιών από τη διασύνδεση των νησιών μέχρι το πρόγραμμα «ΗΛΙΟΣ». Πεποίθησή μας ήταν και παραμένει ότι πρέπει να αλλάξουμε ενεργειακό μοντέλο και η Ελλάδα να καταστεί χώρα εξαγωγής φθηνής και καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Αναδείξαμε την κρισιμότητα της κατασκευής, κυρίως με κονδύλια από τα ευρωπαϊκά ταμεία, μιας μεγάλης ηλεκτρικής γραμμής – μιας ηλεκτρικής λεωφόρου – από την Ελλάδα προς την Κεντρική Ευρώπη, ώστε να είναι δυνατή η εξαγωγή μεγάλων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας.
- Στοιχείο δεύτερο:
Δυο φορές το τελευταίο διάστημα έχουμε αναλάβει νομοθετικές πρωτοβουλίες και έχουμε καταθέσει τροπολογία σε νομοσχέδια για την ενίσχυση των λιγνιτικών περιοχών από τα έσοδα των εξορύξεων Υδρογονανθράκων καθώς και τη χρηματοδότηση περιβαλλοντικών μεταπτυχιακών και ερευνητικών προγραμμάτων στην νέα ενεργειακή οικονομία. Συγκεκριμένα, έχουμε προτείνει την απόδοση ποσοστού 3,5% από τα έσοδα του Δημοσίου (μισθωμάτων και μεριδίων παραγωγής) στο Εθνικό Ταμείο για τη Δίκαιη Μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών της χώρας και την στήριξη της αναπτυξιακής τους προοπτικής στην πορεία απολιγνιτοποίησής τους. Καταθέσαμε αυτή την Τροπολογία πέρσι στο Νομοσχέδιο για τη ΔΕΗ αλλά και στο Αναπτυξιακό Νομοσχέδιο.
- Στοιχείο τρίτο:
Στο Κίνημα Αλλαγής, ήμασταν οι πρώτοι που πριν από ενάμισι χρόνο προσδιορίσαμε τη μετάβαση, με περισσότερο ήπιο και σταδιακό τρόπο. Και όσα ισχυριζόμαστε ήταν τεκμηριωμένα και εξακολουθούν να ισχύουν και σήμερα. Εμείς δεν βλέπουμε για ποιο λόγο θα πρέπει να κλείσουν όλοι οι σταθμοί μέχρι το 2023 βεβιασμένα και χωρίς πρόγραμμα μετάβασης. Το δικό μας χρονοδιάγραμμα οδηγούσε σε σταδιακή απολιγνιτοποίηση με βιώσιμο τρόπο και εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου. Ήμασταν οι πρώτοι, και οι μόνοι, που από το 2018 τονίσαμε την ανάγκη να διαμορφωθεί μια οικονομική πολιτική για την επόμενη δεκαπενταετία, που θα ενισχύει σημαντικά (με εθνικούς και με ευρωπαϊκούς πόρους) τις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης. Στο «Ενεργειακό Διαβατήριο για το Μέλλον», όπως είχαμε ονομάσει τότε το σχέδιο μας, ήμασταν οι πρώτοι που μιλήσαμε με συγκεκριμένους αριθμούς και επιστημονικά τεκμηριωμένο λόγο. Η εκτίμησή μας ήταν ότι θα χρειαστούν περίπου 200-300 εκ. ευρώ σε ετήσια βάση για τα επόμενα 15 χρόνια, με έμφαση στην Πτολεμαΐδα, την Κοζάνη, τη Φλώρινα και τη Μεγαλόπολη, έτσι ώστε να είναι δυνατή η διαφύλαξη της κοινωνικής συνοχής, η αλλαγή της οικονομικής δραστηριότητας με διατήρηση και του ενεργειακού χαρακτήρα των περιοχών αυτών και βέβαια η περιβαλλοντική αποκατάσταση των τοπίων και των ορυχείων.
- Στοιχείο τέταρτο:
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ακύρωσε το 2015 ένα επενδυτικό σχέδιο 5 δις ευρώ για τη Δυτική Μακεδονία (Μικρή ΔΕΗ) και την ίδια ώρα προχώρησε στη μείωση κατά 50% της λιγνιτικής παραγωγής προκαλώντας βαθιά ύφεση στις λιγνιτικές περιοχές που συνεχίζεται αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στην υπόλοιπη χώρα. Πάρα τα προφανή αποτελέσματα των επιλογών της, η προηγούμενη κυβέρνηση δεν άφησε πίσω της ούτε καν υποψία προετοιμασίας για την επόμενη μέρα των λιγνιτικών περιοχών. Δεδομένου ότι οποιοδήποτε σχέδιο μετάβασης απαιτεί και προϋποθέτει, όπως έχουμε έγκαιρα επισημάνει, ένα ελάχιστο χρόνο περίπου 15 ετών είναι φανερό ότι σπαταλήθηκε το 1/3 του διαθέσιμου χρόνου. Είναι μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να αγνοείται από κανέναν και κυρίως από τη σημερινή κυβέρνηση που στερεί με τις αποφάσεις της τον ελάχιστο χρόνο που θα μπορούσε να εξοικονομηθεί σχετικά με την επόμενη μέρα των λιγνιτών περιοχών.
Γ. Γενικές αρχές και βασικά σημεία των προτάσεων μας:
Επειδή η απολιγνιτοποίηση έχει έτσι κι αλλιώς ξεκινήσει από το 2015 και επειδή τα δεδομένα αλλάζουν με ταχύτητα, καταθέτουμε 8 σημεία που υπηρετούν τις γενικές αρχές που τεκμηριώσαμε για τη δίκαιη, ισόρροπη και ισχυρή μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών της χώρας όπως η Μεγαλόπολη στη νέα εποχή.
- Μια μεγάλη βιομηχανική επένδυση:Όσο και να ενισχυθούν οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ο πρωτογενής τομέας και ο τουρισμός, στη Μεγαλόπολη πρέπει να γίνει ξανά μια μεγάλη βιομηχανική επένδυση με ισχυρά οικονομικά ή και φορολογικά κίνητρα. Η προσέλκυση αυτή κάθε αυτή της νέας επένδυσης πρέπει να γίνει βασικό αντικείμενο στην ατζέντα του Υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων σε συνεργασία βέβαια με τον επικεφαλής της Οικονομικής Διπλωματίας. Είναι ξεκάθαρο για μας ότι η επένδυση στην οποία αναφερόμαστε θα εξασφαλίζει απασχόληση όχι μόνο στην περίοδο κατασκευής της, αλλά κυρίως στη λειτουργία της.
- Υποδομές μεταφορών:Τα μεγάλα έργα μεταφορών που βελτιώνουν ριζικά την προσπελασιμότητα της Μεγαλόπολης και την καθιστούν ελκυστική για επενδύσεις προηγούνται κάθε συζήτησης για μεγάλες ή μικρές επενδύσεις γιατί αποτελούν προϋπόθεση. Με αυτή την οπτική είναι για μας ξεκάθαρο ότι η ωρίμανση συγκεκριμένων μεγάλων έργων μεταφορών δεν μπορεί να περιμένει ούτε την οριστικοποίηση των πόρων του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης ούτε την Παγκόσμια Τράπεζα να εκπονήσει την πρόταση της. Τα μεγάλα έργα μεταφορών στη Μεγαλόπολη αποτελούν ΕΘΝΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ.
- Ρήτρα Βιώσιμης Ανάπτυξης: Για κάθε λιγνιτική μονάδα που θα αποσύρεται θα πρέπει πρώτα να υπολογίζεται η οικονομική, η κοινωνική και η περιβαλλοντική επίπτωση αυτής της κίνησης για την περιοχή. Προτείνουμε δηλαδή, την αξιολόγηση κάθε απόσυρσης με βάση το συνολικό κόστος και όφελος για την οικονομία, την τοπική κοινωνία και το περιβάλλον, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να μιλάμε για Βιώσιμη Ανάπτυξη. Με βάση αυτή τη Ρήτρα λοιπόν και με την εξασφάλιση των απαραίτητων πόρων για την γρήγορη ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μπορεί να σχεδιαστεί ένα ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα σταδιακής απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων και ομαλής μετάβασης των περιοχών της Μεγαλόπολης. Με την κοινωνία και τους τοπικούς φορείς να συνδιαμορφώνουν αυτό το χρονοδιάγραμμα στην ομαλή μετάβαση και όχι με λύσεις που έρχονται «απέξω» και «από πάνω».
- Ενεργειακός Χαρακτήρας: Οι λιγνιτικές περιοχές πρέπει να διατηρήσουν το ενεργειακό BrandName, το οποίο έχουν εδώ και δεκαετίες – με κόστος – κατοχυρώσει σε διεθνές επίπεδο.Ο μελλοντικός ενεργειακός χαρακτήρας τους όμως θα έχει νέο περιεχόμενο και σκοπό. Είτε ενεργειακό hub λέγεται αυτό, είτε φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις και μονάδες παραγωγής σχετικών υλικών, είτε αποθήκευση ενέργειας, είτε παραγωγή πράσινου υδρογόνου που θα παράγεται από έργα ΑΠΕ, είτε έρευνα και ανάπτυξη νέων ενεργειακών τεχνολογιών στα Πανεπιστήμια Πελοποννήσου. Η κύρια δράση που ανταποκρίνεται σε αυτή την προτεραιότητα είναι να καταστούν σε μια δεκαετία όλες ανεξαιρέτως οι οικίες σε παραγωγούς ενέργειας οδηγώντας τη χώρα στη νέα εποχή.
- Τηλεθέρμανση: Απαιτείται σωστός σχεδιασμός, ακριβές χρονοδιάγραμμα ώστε στη Μεγαλόπολη να συνεχίσει να λειτουργεί η ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ με την επέκτασή στης όπως έχει σχεδιασθεί. Η σύνδεσή της με την νέα σύγχρονη μονάδα αερίου που λειτουργεί και θα λειτουργεί τα επόμενα χρόνια για την ισορροπία και σταθερότητα του συστήματος είναι επιβεβλημένη για το μειωμένο κόστος θέρμανσης των κατοίκων και των επιχειρήσεων της περιοχής.
- Ανάπλαση εδαφών και αποκατάσταση τοπίων: Πρέπει να αποσαφηνιστεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς, έτσι ώστε να είναι δυνατή η χωρική ανάπτυξη των νέων οικονομικών δραστηριοτήτων στις λιγνιτικές περιοχές. Είναι προφανές ότι η αποκατάσταση των μεγάλων και ενιαίων αυτών εκτάσεων για παραγωγική χρήση από τον πρωτογενή τομέα δεν αποτελεί χάρη της ΔΕΗ και του Δημοσίου εν γένει προς τις τοπικές κοινωνίες, αλλά περιβαλλοντική υποχρέωση που οφείλει να εκτελεστεί σύμφωνα με εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους ώστε τα παραγόμενα προϊόντα να είναι αυτά που πρέπει με βάση τις καλές πρακτικές και την προστασία της υγείας των αγροτών και των καταναλωτών.
- Ανθρώπινο Δυναμικό:Η ενεργειακή μετάβαση δεν θα πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα τη βίαιη απόσυρση ανθρώπων στο περιθώριο της ανεργίας. Το ανθρώπινο κεφάλαιο της περιοχής, της ευρύτερης περιοχής της Μεγαλόπολης πρέπει να μετεκπαιδευτεί στις κατάλληλες δραστηριότητες ώστε να μπορέσει να αξιοποιηθεί τόσο στις νέες ενεργειακές παραγωγικές δραστηριότητες των ΑΠΕ όσο και σε νέες διαφορετικές της παραγωγής ενέργειας. Οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να οργανωθούν με τα κατάλληλα κίνητρα ακόμα και σε Ενεργειακές Κοινότητες εκμεταλλευόμενοι την γνώση και την εμπειρία τους. Η μετάβαση πρέπει να δώσει μόνιμο εισόδημα σε όσους θα πληγούν μια και αυτή είναι η πιο πετυχημένη και δοκιμασμένη μέθοδος στην Ευρώπη και ιδίως στις χώρες που είναι πρωτοπόρες στην ενεργειακή μετάβαση. Στη Γερμανία για παράδειγμα, το 42% της εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ ανήκει σε νοικοκυριά και αγρότες, ενώ μόνο το 5,4% ανήκει στις 4 μεγάλες ενεργειακές επιχειρήσεις της χώρας.
Δ. Ειδικές παρεμβάσεις για την Μεγαλόπολη
Δ1. Τα προβλήματα που δημιουργούνται στην ευρύτερη περιοχής της Μεγαλόπολης
Η βίαιη υλοποίηση της κατάργησης των λιγνιτικών μονάδων συνεπάγεται (συνοπτικά) την :
- Απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας,
Η απολιγνιτοποίηση θα φέρει αυτόματα την απώλεια 1.200 θέσεων εργασίας στη ΔΕΗ μαζί με τα 8μηνα. Σε αυτές τις απώλειες θέσεων εργασίας προστίθενται περίπου 500 θέσεις εργασίας σε εργολάβους και άλλες θέσεις εργασίας σε αντικείμενα δορυφόρους της λιγνιτικής δραστηριότητας (προμηθευτές, μηχανουργεία, συνεργεία μηχανημάτων, πρώτες ύλες κλπ.). Σε μελέτη που έχουν εκπονηθεί έχει προκύψει ότι, για κάθε 1 θέση μόνιμου προσωπικού στα ορυχεία και στους σταθμούς παραγωγής, δημιουργούνται και συντηρούνται 3,28 θέσεις στην τοπική αγορά εργασίας. Πρακτικά επί συνόλου 1.200 μόνιμων και εκτάκτων υπαλλήλων της ΔΕΗ στην περιοχή μας, συντηρούνται συνολικά 4.500 θέσεις εργασίας
- Οικονομική συρρίκνωση της περιοχής που θα μετατραπεί σε πληθυσμιακή
Για κάθε 1 ευρώ που δαπανά η ΔΕΗ σε μισθούς και εργολαβίες, προκύπτουν επαγωγικά, περισσότερα από 3 ευρώ στον κύκλο της τοπικής οικονομίας. Τα 130 εκ. ευρώ που αποτελούν το καθαρό ετήσιο διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων στη ΔΕΗ, αλλά και των κάθε είδους εργολαβιών και υπηρεσιών προς τα ορυχεία και τους σταθμούς παραγωγής, δημιουργούν πλούτο 500 εκ. ευρώ για το σύνολο της τοπικής οικονομίας. Επιπρόσθετα από την βίαιη αυτή αλλαγή θα υπάρξει μια υποτίμηση στο 60% στην ακίνητη περιουσία. Το ΑΕΠ του νομού ευρύτερα θα μειωθεί ριζικά και από πρώτος νομός με βάση την ΕΛΣΤΑΤ και κατά κεφαλή εισόδημα 16.015 θα υποχωρήσει.
Αποτέλεσμα του συνδυασμού της βίαιης μείωσης των θέσεων εργασίας και της επακόλουθης μείωσης του τοπικού ΑΕΠ θα είναι για το λεκανοπέδιο της Μεγαλόπολης
- η μείωση του πληθυσμού κατά περίπου 6.000 άτομα άμεσα.
- φυγή από την περιοχή των νέων. Ένα δηλαδή τοπικό brain-drain
- φυγή σημαντικών ιδιωτικών επιχειρήσεων και δημόσιων σε άλλες περιοχές, πράγμα που συνεπάγεται το ότι θα μεγαλώσουν οι κοινωνικές ανισότητες .
- Δημιουργία περιβαλλοντικών προβλημάτων
Με τη βίαιη αποχώρηση της ΔΕΗ από την περιοχή και την άμεση διακοπή κάθε δραστηριότητας, σταματούν και οι επακόλουθες αποκαταστάσεις εδαφών –όπως όφειλε να γίνει με βάση την νομοθεσία – με αποτέλεσμα την όξυνση του περιβαλλοντικού προβλήματος της περιοχής που τείνει να γίνει συνώνυμο με τον επιεική χαρακτηρισμό «κρανίου τόπος». Σύμφωνα με αντίστοιχες περιπτώσεις άλλων περιοχών της Ευρώπης, το κόστος αποκατάστασης ΜΟΝΟ της εξορυκτικής δραστηριότητας της περιοχής του Λιγνιτικού Κέντρου Μεγαλόπολης ανέρχεται σε τουλάχιστον 200 εκ. ευρώ. Με τα ορυχεία παρατημένα και με βάθος άνω των 150 μέτρων στα ορύγματα, τα επιφανειακά ύδατα θα αποστραγγίζονται απευθείας στα ανενεργά ορυχεία, ενώ η διάρρηξη του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα σημαίνει την πλήρη αδυναμία μετακίνησης υδάτινων όγκων υπογείως για τον εμπλουτισμό της γεωγραφικής λεκάνης.
Δ2. Προτάσεις και στοιχεία ειδικών παρεμβάσεων για την ομαλή κατά το δυνατόν μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή και στη Μεγαλόπολη.
1.Μια μεγάλη Βιομηχανική Μονάδα: Για την ικανοποίηση αυτού του στόχου προτείνονται οι ακόλουθες εφικτές λύσεις
- Κατασκευή εργοστασίου έξυπνων ηλεκτρικών μετρητών: Η ΔΕΗ πρόκειται από κοινού με την Κινεζική εταιρεία CMEC να κατασκευάσει στην Ελλάδα εργοστάσιο παραγωγής «έξυπνων» μετρητών με στόχο όχι μόνο την ελληνική αγορά, αλλά και άλλες ξένες αγορές, όπως της Λατινικής Αμερικής στην οποία η CMEC έχει ήδη έντονη παρουσία. Σε πλήρη ανάπτυξη το εργοστάσιο αυτό θα απασχολεί μέχρι και 400 άτομα.
- Κατασκευή τμημάτων ηλεκτρικών οχημάτων. Η επέκταση της χρήσης ηλεκτρικών πρέπει να συνοδεύεται και από εγχώρια παραγωγή τμημάτων τους όπως μπαταρίες, ηλεκτροκινητήρες και φορτιστές ηελεκτρικώναυτοκινήστων κλπ. Σε πλήρη ανάπτυξη ένα τέτοιο εργοστάσιο μπορεί να απασχολήσει πάνω από 300 άτομα.
- Κατασκευή Μονάδας ανακύκλωσης -με διαλογή στην πηγή– στο Δήμο (πράσινα σημεία, εξοπλισμός περισυλλογής, μονάδα διαλογής, κλπ) και χρήση καύσης βιομάζας-φυσικού αέριου για παραγωγή της ενέργειας λειτουργίας του
- Υποδομές μεταφορών: Για την ικανοποίηση αυτού του στόχου προτείνονται οι ακόλουθες εφικτές λύσεις
- Ολοκλήρωση των μεγάλων οδικών αξόνων (Λεύκτρο – Μεγαλόπολη – Αρχαία Ολυμπία ).
- Ολοκλήρωση νέου δικτύου στις υπό ανάπλαση περιοχές των λιγνιτωρυχείων
- Ρήτρα Βιώσιμης Ανάπτυξης: Για την ικανοποίηση αυτού του στόχου προτείνονται οι ακόλουθες εφικτές λύσεις
- Κλιμακούμενα Φορολογικά & Οικονομικά κίνητραστο λεκανοπέδιο του Δήμου Μεγαλόπολης για προσέλκυση επενδύσεων, με υψηλότερα κίνητρα στην στενότερη περιοχή που θα πληγεί από το κλείσιμο των εργοστασίων και χαμηλότερα στις γειτονικές περιοχές όλης της Αρκαδίας. Απαλλαγή φόρου για τις επιχειρήσεις και τους κατοίκους σε συνδυασμό με κίνητρα για ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας με πιο βελτιωμένες προβλέψεις από τις ισχύουσες π.χ. περαιτέρω μείωση της φορολογίας και των ασφαλιστικών εισφορών κ.λπ. Ένταξη της περιοχής στο καθεστώς προβληματικών περιοχών.
- Πρωτογενής τομέας:Μεταφορά τεχνογνωσίας και κατασκευή υποδομών όπως, υποδομή εφαρμογής ευφυούς γεωργίας, αρδευτικά έργα, αγροτικός εξηλεκτρισμός κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, δημιουργία κτηνοτροφικών πάρκων, δημιουργία χώρων και υποδομής για απόθεση κυψελών μελισσοκομίας. Ενίσχυση των αγροτών για δημιουργία και κατασκευή Θερμοκηπιακών μονάδων, εκσυγχρονισμό ποιμνιοστασίων, δημιουργία χώρων και υποδομής για απόθεση κυψελών μελισσοκομίας, επέκταση της καλλιέργειας αρωματικών φυτών. Ανάπτυξη μονάδων επεξεργασίας και τυποποίησης γεωργικών προϊόντων.
- Δευτερογενής τομέας και υπηρεσίες : Αξιοποίηση της ΒΙΠΕ για την εγκατάσταση μεταποιητικών μονάδων και σύνδεσή της με το δίκτυο Φυσικού Αερίου. Κατασκευή υποδομών αποθηκευτικών χώρων LOGISTICS για την δημιουργία διαμετακομιστικού κέντρου στο κέντρο της Πελοποννήσου.
- Τουρισμός:Κατασκευή και βελτίωση υφιστάμενων υποδομών για εξυπηρέτηση, ενοποίηση και επισκεψιμότητα τουριστικών υποδομών.Δημιουργία Μουσείου Τεχνολογίας και Ενέργειας στο Δήμο Μεγαλόπολης με την κατάλληλη διατήρησή ενός υφιστάμενου εργοστασίου λιγνίτη για να είναι επισκέψιμο και από μαθητές και φοιτητές και για εκπαιδευτικούς, περιβαλλοντικούς και ιστορικούς λόγους γύρω από την παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη, καθώς επίσης και Μουσείου Λαογραφίας και ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού. Αξιοποίηση και ανάδειξη φαραγγιού Λούσιου και ανάπτυξη του οικολογικού και περιβαλλοντικού τουρισμού. Ολοκλήρωση Παλαιοντολογικού Πάρκου και Εκθεσιακών χώρων στο Ίσωμα Καρυών.
- Αθλητισμός: Κατασκευή πίστας ταχύτητας αυτοκινήτου και μηχανοκίνητων δίκυκλων με κατάλληλη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου για την πρόσβαση των θεατών. Με τα έργα επιδιώκεται η καθιέρωση της περιοχής της Μεγαλόπολης σε κέντρο διεξαγωγής αθλητικών δραστηριοτήτων στον τομέα του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
- Χρηματοδότηση Υποδομών Έξυπνης και Πράσινης πόλης. Με ψηφιακές υπηρεσίες σε δημότες, αγρότες και κτηνοτρόφους, ΜΜΕ και γενικά καταγραφή σε βάση δεδομένων μέσω έξυπνων αισθητήρων χρηστικών δεδομένων της περιοχής
- Ξεχωριστό Πρόγραμμα εξοικονομώστο Δήμο Μεγαλόπολης με ειδικά κριτήρια ( 80% επιδότηση) με στόχο την αναβάθμιση και Δημοτικών κτιρίων (πράσινα κτίρια) και ιδιωτικών κτιρίων, με αύξηση του κριτηρίου εισοδήματος και για υπάλληλους της ΔΕΗ, κλπ)
- Ενεργειακός Χαρακτήρας: Για την ικανοποίηση αυτού του στόχου προτείνονται οι ακόλουθες εφικτές λύσεις
- Νέα σύγχρονη μονάδα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος φυσικού αερίου:Η διασύνδεση με ηλεκτρικό καλώδιο της Κρήτης με το εθνικό δίκτυο επιβάλει την κατασκευή νέας σύγχρονης μονάδας ηλεκτρικού ρεύματος φυσικού αερίου για την ευστάθεια του συστήματος η οποία πρόκειται να απασχολήσει παραπάνω από 130 άτομα.
- Κατασκευή μονάδας Φ/Τ με την συμμετοχή των πολιτών που θα υποστούν τις επιπτώσεις της απολιγινιτοποίησης. Η κατασκευή του ΦΒ πάρκου θα πρέπει να συνδέεται με ανταποδοτικά οφέλη όπως: δωρεάν τηλεθέρμανση, 3% επί των εσόδων δημοτικό φόρο (ότι ισχύει για τα αιολικά πάρκα), εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων στα σχολεία, στις πλατείες, στον δημοτικό φωτισμό κ.λπ.
- Κατασκευή Μονάδας παραγωγής ενέργειας με καύση βιομάζας(έως 30ΜW, από κυκλική οικονομία παραγωγής βιοκαυσίμων) είτε στις εκτάσεις τις ΔΕΗ, είτε με συνεργασία του Δήμου με ιδιώτες.
- Τηλεθέρμανση: Για την ικανοποίηση αυτού του στόχου προτείνονται οι ακόλουθες εφικτές λύσεις
- Επέκταση του δικτύου Τηλεθέρμανσης Μεγαλόπολης Β’ φάσηΤηλεθέρμανση Μεγαλόπολης-Α.Ε. Ο.Τ.Α. με την εγκεκριμένη χρηματοδότηση 10.000.000€ από το ΕΣΠΑ.
- Σύνδεση της τηλεθέρμανσης με την 5η Μονάδα. Η λειτουργία της Τηλεθέρμανσης, διαμορφώνει ένα νέο τεχνολογικό και ενεργειακό περιβάλλον, δημιουργεί τις βάσεις για την ανάπτυξη νέων παραγωγικών δραστηριοτήτων. Το έργο της Τηλεθέρμανσης συμβάλλει καθοριστικά στην προστασία του περιβάλλοντος, στην ποιότητα της ζωής, στην αύξηση του οικογενειακού εισοδήματος, στην αύξηση της απασχόλησης.
- Ανάπλαση εδαφών και αποκατάσταση τοπίων:Για την ικανοποίηση αυτού του στόχου προτείνονται οι ακόλουθες εφικτές λύσεις:
- Αποκατάσταση εδαφών των λιγνιτορυχείων: Με την αποκατάσταση της επιφάνειας του εδάφους και χωροθέτηση αξιοποίηση τους για γεωργική παραγωγή κατά 75% και διανομή σε συνεταιρισμούς γεωργών και κτηνοτρόφων. Η κατάτμηση των αγροτεμαχίων να γίνει με σύγχρονο τρόπο που να διευκολύνει την μηχανική καλλιέργεια, την ευφυή γεωργία και την άρδευση. Ειδική μέριμνα για την εγκατάσταση θερμοκηπίων κοντά στις μονάδες παραγωγής ενέργειας για την αξιοποίηση της τηλεθέρμανσης.
- Αποκατάσταση τοπίου των λιγνιτορυχείων. Με δενδοφυτεύσεις και κατασκευή τεχνητών λιμνών σε κατάλληλες θέσεις των χειμαρροποτάμων της περιοχής, με εκτροπή αυτών και δημιουργία λιμνών ηρεμίας σε θέσεις με φυσικό κάλος και πρόβλεψη κατασκευής υποδομών φιλοξενίας από ιδιώτες και παροχής υπηρεσιών σε επισκέπτες αθλητικού τουρισμού.Τα πρώην λιγνιτορυχεία να μην θυμίζουν εικόνα εγκατάλειψης, αλλά να ενσωματωθούν λειτουργικά και παραγωγικά στο οικοσύστημα του λεκανοπεδίου της Μεγαλόπολης.
- Ανθρώπινο Δυναμικό:Για την ικανοποίηση αυτού του στόχου προτείνονται οι ακόλουθες εφικτές λύσεις:
- Ενίσχυση της έρευνας και καινοτομίας μέσω της ενίσχυσης του Πανεπιστημίου της Πελοποννήσου για μεταφορά τεχνογνωσίας και αξιοποίηση των τοπικών πλεονεκτημάτων.
- Δημιουργία Πολυτεχνικής Σχολής που θα είναι συνδεδεμένη με το ενεργειακό τοπίο της Μεγαλόπολης ( ΔΕΗ , ΦΒ πάρκο )
- Δημιουργία Κτηνιατρικής Σχολής, σχετιζόμενη με τον πρωτογενή τομέα
- Δημιουργία αποδεικτικών αγρών και κτηνοτροφικών μονάδων σε συνεργασία με το Τριανταφυλίδειο Ίδρυμα
- Ειδικό πενταετές πρόγραμμα κατάρτισης και ενίσχυσης εργαζόμενων και αυτοαπασχολούμενων για να υπάρχει η ευκαιρία μετάβασης σε άλλα επαγγέλματα και απασχόληση με βάση τις ανάγκες που θα προκύπτουν τόσο από την κατάργηση υφιστάμενων θέσεων απασχόλησης όσο και από τις ανάγκες με βάση τις νέες επενδύσεις που θα γίνουν.
- Πρόγραμμα συγκράτησης του νέων στην περιοχή κατά την μεταβατική περίοδο με ενίσχυση της απασχόλησης τους και την δημιουργία νέων επιχειρήσεων αλλά κυρίως πρόγραμμα άμεσης ενίσχυσης των υφιστάμενων Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων που θα πληγούν πρώτες και δραστικά από το κλείσιμο των εργοστασίων λιγνίτη της ΔΕΗ ώστε να τους δοθεί η δυνατότητα προσαρμογής στα νέα δεδομένα